بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ حمٓ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ حم

تَنزِيلٞ مِّنَ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ

اين كتابى است نازل شده از سوى خدا كه رحمتش بى‌اندازه و مهربانى‌اش هميشگى است.

كِتَٰبٞ فُصِّلَتۡ ءَايَٰتُهُۥ قُرۡءَانًا عَرَبِيّٗا لِّقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ

كتابى است كه آياتش در نهايت روشنى بيان شده است، [به زبانى‌] فصيح و گويا براى مردمى كه اهل معرفت و آگاهى‌اند؛

بَشِيرٗا وَ نَذِيرٗا فَأَعۡرَضَ أَكۡثَرُهُمۡ فَهُمۡ لَا يَسۡمَعُونَ

مژده دهنده و بيم دهنده است. ولى بيشتر آنان [از اين درياى معارف‌] روى گرداندند و به گوش [جان‌] نمى‌شنوند.

وَ قَالُواْ قُلُوبُنَا فِيٓ أَكِنَّةٖ مِّمَّا تَدۡعُونَآ إِلَيۡهِ وَ فِيٓ ءَاذَانِنَا وَقۡرٞ وَ مِنۢ بَيۡنِنَا وَ بَيۡنِكَ حِجَابٞ فَٱعۡمَلۡ إِنَّنَا عَٰمِلُونَ

و گفتند: دل‌هاى ما از [درك‌] حقايقى كه ما را به آن مى‌خوانى در پوشش‌هاى سختى است، و در گوش‌هاى ما سنگينى است، و ميان ما و تو پرده‌اى وجود دارد، بنابراين تو كار خود را انجام بده و ما هم كار خود را انجام مى‌دهيم.

قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُوحَىٰٓ إِلَيَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ فَٱسۡتَقِيمُوٓاْ إِلَيۡهِ وَ ٱسۡتَغۡفِرُوهُ وَ وَيۡلٞ لِّلۡمُشۡرِكِينَ

بگو: من بشرى مانند شما هستم، [نه از جنسى ديگر كه سخنم را نفهميد] به من وحى مى‌شود كه: معبود شما فقط معبود يكتاست، پس [با دورى از افراط و تفريط] به سوى او رو كنيد، و از او آمرزش بخواهيد، و واى بر مشركان؛

ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَ هُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ كَٰفِرُونَ

همانان كه زكات نمى‌دهند و آخرت را انكار مى‌كنند.

إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ أَجۡرٌ غَيۡرُ مَمۡنُونٖ

بى‌ترديد كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، براى آنان پاداشى هميشگى است.

قُلۡ أَئِنَّكُمۡ لَتَكۡفُرُونَ بِٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ فِي يَوۡمَيۡنِ وَ تَجۡعَلُونَ لَهُۥٓ أَندَادٗا ذَٰلِكَ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

بگو: آيا شما به كسى كه زمين را در دو روز آفريد، كفر مى‌ورزيد، و براى او همتايانى قرار مى‌دهيد؟! [ساحت مقدسش از اين پيرايه‌ها پاك است‌] آن [توانمندى كه زمين را آفريد] پروردگار جهانيان است.

وَ جَعَلَ فِيهَا رَوَٰسِيَ مِن فَوۡقِهَا وَ بَٰرَكَ فِيهَا وَ قَدَّرَ فِيهَآ أَقۡوَٰتَهَا فِيٓ أَرۡبَعَةِ أَيَّامٖ سَوَآءٗ لِّلسَّآئِلِينَ

و در روى زمين كوه‌هاى استوارى پديد آورد، و در آن منافع فراوانى آفريد و رزق [روزى خوارانش‌] را در آن به مدت چهار دوره [بهار، تابستان، پاييز و زمستان‌] تقدير كرد [آن هم‌] يكسان و به‌اندازه براى خواهندگان.

ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ وَ هِيَ دُخَانٞ فَقَالَ لَهَا وَ لِلۡأَرۡضِ ٱئۡتِيَا طَوۡعًا أَوۡ كَرۡهٗا قَالَتَآ أَتَيۡنَا طَآئِعِينَ

آن گاه آهنگ آفرينش آسمان كرد، در حالى كه به‌صورت دود بود، پس به آن و به زمين گفت: خواه يا ناخواه بياييد. آن دو گفتند: فرمانبردار آمديم.

فَقَضَىٰهُنَّ سَبۡعَ سَمَٰوَاتٖ فِي يَوۡمَيۡنِ وَ أَوۡحَىٰ فِي كُلِّ سَمَآءٍ أَمۡرَهَا وَ زَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡيَا بِمَصَٰبِيحَ وَ حِفۡظٗا ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ

پس آنها را در دو روز به صورت هفت آسمان به انجام رسانيد و محكم و استوار ساخت، و در هر آسمانى كار آن را وحى كرد، و آسمان دنيا را با چراغ‌هايى آرايش داديم و [از استراق سمع شيطان‌ها] حفظ كرديم، اين است اندازه‌گيرى تواناى شكست‌ناپذير و دانا.

فَإِنۡ أَعۡرَضُواْ فَقُلۡ أَنذَرۡتُكُمۡ صَٰعِقَةٗ مِّثۡلَ صَٰعِقَةِ عَادٖ وَ ثَمُودَ

اگر روى گرداندند، بگو: من شما را از صاعقه‌اى [مرگبار] چون صاعقه عاد و ثمود بيم مى‌دهم.

إِذۡ جَآءَتۡهُمُ ٱلرُّسُلُ مِنۢ بَيۡنِ أَيۡدِيهِمۡ وَ مِنۡ خَلۡفِهِمۡ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَ قَالُواْ لَوۡ شَآءَ رَبُّنَا لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةٗ فَإِنَّا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ

هنگامى كه پيامبران از پيش رو و پشت سرشان به سوى آنان آمدند [و گفتند:] كه جز خدا را نپرستيد. گفتند: اگر پروردگار ما مى‌خواست [كه ما مؤمن شويم و او را بپرستيم‌] فرشتگانى نازل مى‌كرد [تا دعوتش را به ما ابلاغ كنند]؛ بنابراين ما به آنچه شما به آن فرستاده شده‌ايد، كافريم.

فَأَمَّا عَادٞ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَ قَالُواْ مَنۡ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَ وَ لَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِي خَلَقَهُمۡ هُوَ أَشَدُّ مِنۡهُمۡ قُوَّةٗ وَ كَانُواْ بِ‍َٔايَٰتِنَا يَجۡحَدُونَ

اما قوم عاد به ناحق در زمين تكبر كردند و گفتند: نيرومندتر از ما كيست؟ آيا ندانستند خدايى كه آنان را آفريد از آنان نيرومندتر است؟ و [به گمان اينكه نيرومندتر از آنان وجود ندارد] همواره آيات ما را انكار مى‌كردند.

فَأَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ رِيحٗا صَرۡصَرٗا فِيٓ أَيَّامٖ نَّحِسَاتٖ لِّنُذِيقَهُمۡ عَذَابَ ٱلۡخِزۡيِ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ لَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَخۡزَىٰ وَ هُمۡ لَا يُنصَرُونَ

سرانجام تندبادى سخت و سرد و سمى در روزهايى شوم بر آنان فرستاديم تا در زندگى دنيا عذاب خوارى و رسوايى را به آنان بچشانيم، و بى‌ترديد عذاب آخرت رسوا كننده‌تر است و آنان [در آن روز] يارى نخواهند شد.

وَ أَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيۡنَٰهُمۡ فَٱسۡتَحَبُّواْ ٱلۡعَمَىٰ عَلَى ٱلۡهُدَىٰ فَأَخَذَتۡهُمۡ صَٰعِقَةُ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡهُونِ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

و اما ثموديان، پس آنان را هدايت كرديم، ولى آنان كوردلى را بر هدايت ترجيح دادند، پس به كيفر اعمالى كه همواره مرتكب مى‌شدند، بانگ عذاب خواركننده آنان را فراگرفت؛

وَ نَجَّيۡنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ كَانُواْ يَتَّقُونَ

و كسانى را كه ايمان آورده و همواره پرهيزكارى مى‌كردند، نجات داديم.

وَ يَوۡمَ يُحۡشَرُ أَعۡدَآءُ ٱللَّهِ إِلَى ٱلنَّارِ فَهُمۡ يُوزَعُونَ

و [ياد كن‌] روزى را كه دشمنان خدا به سوى آتش گرد آورده مى‌شوند، پس آنان را از حركت باز مى‌دارند [تا گروه‌هاى ديگر به آنان ملحق شوند.]

حَتَّىٰٓ إِذَا مَا جَآءُوهَا شَهِدَ عَلَيۡهِمۡ سَمۡعُهُمۡ وَ أَبۡصَٰرُهُمۡ وَ جُلُودُهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

وقتى به آتش مى‌رسند، گوش و چشم و پوستشان به اعمالى كه همواره انجام مى‌دادند، گواهى مى‌دهند.

وَ قَالُواْ لِجُلُودِهِمۡ لِمَ شَهِدتُّمۡ عَلَيۡنَا قَالُوٓاْ أَنطَقَنَا ٱللَّهُ ٱلَّذِيٓ أَنطَقَ كُلَّ شَيۡءٖ وَ هُوَ خَلَقَكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

و آنان به پوستشان مى‌گويند: چرا بر ضد ما گواهى داديد؟ مى‌گويند: همان خدايى كه هر موجودى را به سخن آورد، ما را گويا ساخت، و او شما را نخستين بار آفريد و به سوى او بازگردانده مى‌شويد.

وَ مَا كُنتُمۡ تَسۡتَتِرُونَ أَن يَشۡهَدَ عَلَيۡكُمۡ سَمۡعُكُمۡ وَ لَآ أَبۡصَٰرُكُمۡ وَ لَا جُلُودُكُمۡ وَ لَٰكِن ظَنَنتُمۡ أَنَّ ٱللَّهَ لَا يَعۡلَمُ كَثِيرٗا مِّمَّا تَعۡمَلُونَ

و شما [هنگام ارتكاب گناه در دنيا] از اينكه مبادا گوش و چشم و پوستتان بر ضد شما گواهى دهند، پنهان نمى‌شديد، بلكه گمان كرديد كه خدا بسيارى از آنچه را كه [در خلوت‌] مرتكب مى‌شديد، نمى‌داند!!

وَ ذَٰلِكُمۡ ظَنُّكُمُ ٱلَّذِي ظَنَنتُم بِرَبِّكُمۡ أَرۡدَىٰكُمۡ فَأَصۡبَحۡتُم مِّنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ

و اين گمانتان بود كه به پروردگارتان برديد [و همان‌] شما را هلاك كرد، در نتيجه از زيانكاران شديد.

فَإِن يَصۡبِرُواْ فَٱلنَّارُ مَثۡوٗى لَّهُمۡ وَ إِن يَسۡتَعۡتِبُواْ فَمَا هُم مِّنَ ٱلۡمُعۡتَبِينَ

پس اگر [بر همين حال‌] ايستادگى كنند، جايگاهشان دوزخ است، و اگر [براى به دست آوردن خشنودى خدا] عذرخواهى كنند، عذرشان مورد پذيرش قرار نخواهد گرفت.

وَ قَيَّضۡنَا لَهُمۡ قُرَنَآءَ فَزَيَّنُواْ لَهُم مَّا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَ مَا خَلۡفَهُمۡ وَ حَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَوۡلُ فِيٓ أُمَمٖ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِم مِّنَ ٱلۡجِنِّ وَ ٱلۡإِنسِ إِنَّهُمۡ كَانُواْ خَٰسِرِينَ

[به خاطر كفر و طغيانشان‌] براى آنان همنشينانى [مفسد و تبهكار] گماشتيم كه لذايذ مادى و شهوانى حال و آينده را در نظرشان زيبا و دلربا جلوه دادند، و فرمان عذاب بر آنان در [زمره‌] گروه‌هايى از جن و انس كه پيش از آنان گذشتند، محقق و ثابت شد، آنان بى‌ترديد زيانكارند.

وَ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَا تَسۡمَعُواْ لِهَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ وَ ٱلۡغَوۡاْ فِيهِ لَعَلَّكُمۡ تَغۡلِبُونَ

كافران گفتند: به اين قرآن گوش ندهيد و [هنگام قرائتش‌] سخنان لهو و بيهوده [و سر و صداهاى بى‌معنا] در آن افكنيد [تا كسى نشنود!] شايد كه پيروز شويد.

فَلَنُذِيقَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَذَابٗا شَدِيدٗا وَ لَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَسۡوَأَ ٱلَّذِي كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

به يقين كافران را عذابى سخت مى‌چشانيم، و بى‌ترديد آنان را بر پايه بدترين اعمالى كه همواره مرتكب مى‌شدند، كيفر مى‌دهيم.

ذَٰلِكَ جَزَآءُ أَعۡدَآءِ ٱللَّهِ ٱلنَّارُ لَهُمۡ فِيهَا دَارُ ٱلۡخُلۡدِ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ بِ‍َٔايَٰتِنَا يَجۡحَدُونَ

اين است كيفر دشمنان خدا كه آتش است براى آنان، در آتش سراى جاودانه است، كيفرى است [ويژه و سخت‌]، براى اينكه همواره آيات ما را انكار مى‌كردند.

وَ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ رَبَّنَآ أَرِنَا ٱلَّذَيۡنِ أَضَلَّانَا مِنَ ٱلۡجِنِّ وَ ٱلۡإِنسِ نَجۡعَلۡهُمَا تَحۡتَ أَقۡدَامِنَا لِيَكُونَا مِنَ ٱلۡأَسۡفَلِينَ

و كافران مى‌گويند: پروردگارا! آنان كه از گروه جن و انس ما را گمراه كردند، به ما نشان بده تا زير پاى خود گذاريم، براى اينكه از پست‌ترينان شوند.

إِنَّ ٱلَّذِينَ قَالُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُ ثُمَّ ٱسۡتَقَٰمُواْ تَتَنَزَّلُ عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَلَّا تَخَافُواْ وَ لَا تَحۡزَنُواْ وَ أَبۡشِرُواْ بِٱلۡجَنَّةِ ٱلَّتِي كُنتُمۡ تُوعَدُونَ

بى‌ترديد كسانى كه گفتند: پروردگار ما خدا است؛ سپس [در ميدان عمل بر اين حقيقت‌] استقامت ورزيدند، فرشتگان بر آنان نازل مى‌شوند [و مى‌گويند:] مترسيد و اندوهگين نباشيد و شما را به بهشتى كه وعده مى‌دادند، بشارت باد.

نَحۡنُ أَوۡلِيَآؤُكُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَ لَكُمۡ فِيهَا مَا تَشۡتَهِيٓ أَنفُسُكُمۡ وَ لَكُمۡ فِيهَا مَا تَدَّعُونَ

ما در زندگى دنيا و آخرت، ياران و دوستان شما هستيم، آنچه دلتان بخواهد، در بهشت براى شما فراهم است، و در آن هر چه را بخواهيد، براى شما موجود است.

نُزُلٗا مِّنۡ غَفُورٖ رَّحِيمٖ

رزق آماده‌اى از سوى آمرزنده مهربان است.

وَ مَنۡ أَحۡسَنُ قَوۡلٗا مِّمَّن دَعَآ إِلَى ٱللَّهِ وَ عَمِلَ صَٰلِحٗا وَ قَالَ إِنَّنِي مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ

و خوش گفتارتر از كسى كه به سوى خدا دعوت كند و كار شايسته انجام دهد و گويد: من از تسليم شدگان [در برابر فرمان‌ها و احكام خدا] هستم، كيست؟

وَ لَا تَسۡتَوِي ٱلۡحَسَنَةُ وَ لَا ٱلسَّيِّئَةُ ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ فَإِذَا ٱلَّذِي بَيۡنَكَ وَ بَيۡنَهُۥ عَدَٰوَةٞ كَأَنَّهُۥ وَلِيٌّ حَمِيمٞ

نيكى و بدى يكسان نيست. [بدى را] با بهترين شيوه دفع كن؛ [با اين برخورد متين و نيك‌] ناگاه كسى كه ميان تو و او دشمنى است [چنان شود] كه گويى دوستى نزديك و صميمى است.

وَ مَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَ مَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٖ

اين بهترين شيوه را جز كسانى كه [در زمينه خودسازى و تزكيه‌] پايدارى كردند، نمى‌يابند، و جز كسانى كه بهره بزرگى [از ايمان و تقوا] دارند به آن نمى‌رسند؛

وَ إِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ نَزۡغٞ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

و اگر وسوسه‌اى از سوى شيطان تو را تحريك كند [كه از اين بهترين شيوه دست بردارى‌] به خدا پناه ببر؛ بى‌ترديد او شنوا و داناست.

وَ مِنۡ ءَايَٰتِهِ ٱلَّيۡلُ وَ ٱلنَّهَارُ وَ ٱلشَّمۡسُ وَ ٱلۡقَمَرُ لَا تَسۡجُدُواْ لِلشَّمۡسِ وَ لَا لِلۡقَمَرِ وَ ٱسۡجُدُواْ لِلَّهِ ٱلَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمۡ إِيَّاهُ تَعۡبُدُونَ

از نشانه‌هاى [ربوبيت و قدرت‌] او شب و روز و خورشيد و ماه است؛ نه براى خورشيد سجده كنيد و نه براى ماه، براى خدايى كه آنان را آفريد، سجده كنيد، اگر مى‌خواهيد فقط او را بپرستيد؛

فَإِنِ ٱسۡتَكۡبَرُواْ فَٱلَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُۥ بِٱلَّيۡلِ وَ ٱلنَّهَارِ وَ هُمۡ لَا يَسۡ‍َٔمُونَ

و اگر [از پرستش خداى يكتا] تكبر ورزند، پس [بايد بدانند چنين نيست كه پرستش كننده‌اى براى او وجود ندارد،] كسانى كه نزد پروردگار تواند [از فرشتگانى كه شمار آنان را جز خدا نمى‌داند] شب و روز براى او تسبيح مى‌گويند و [از تسبيح‌گويى‌] ملول و خسته نمى‌شوند.

وَ مِنۡ ءَايَٰتِهِۦٓ أَنَّكَ تَرَى ٱلۡأَرۡضَ خَٰشِعَةٗ فَإِذَآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡهَا ٱلۡمَآءَ ٱهۡتَزَّتۡ وَ رَبَتۡ إِنَّ ٱلَّذِيٓ أَحۡيَاهَا لَمُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰٓ إِنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ

و از [ديگر] نشانه‌هاى او اين است كه تو زمين را خشك و بى‌گياه مى‌بينى، پس هنگامى كه باران بر آن نازل مى‌كنيم، به شدت به جنبش درآيد و برآيد. بى‌ترديد كسى كه زمين مرده را زنده كرد، يقينا مردگان را زنده مى‌كند؛ زيرا او بر هر كارى تواناست.

إِنَّ ٱلَّذِينَ يُلۡحِدُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا لَا يَخۡفَوۡنَ عَلَيۡنَآ أَفَمَن يُلۡقَىٰ فِي ٱلنَّارِ خَيۡرٌ أَم مَّن يَأۡتِيٓ ءَامِنٗا يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ ٱعۡمَلُواْ مَا شِئۡتُمۡ إِنَّهُۥ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٌ

مسلما كسانى كه معانى و مفاهيم آيات ما را از جايگاه واقعى‌اش تغيير مى‌دهند [و به تفسير و تأويلى نادرست متوسل مى‌شوند] بر ما پوشيده نيستند. آيا كسى را كه در آتش مى‌افكنند، بهتر است يا كسى كه روز قيامت در حال ايمنى مى‌آيد؟ هر چه مى‌خواهيد انجام دهيد، بى‌ترديد او به آنچه انجام مى‌دهيد، بيناست.

إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِٱلذِّكۡرِ لَمَّا جَآءَهُمۡ وَ إِنَّهُۥ لَكِتَٰبٌ عَزِيزٞ

كسانى كه به اين قرآن هنگامى كه به سويشان آمد كافر شدند [به عذابى سخت دچار مى‌شوند] بى‌ترديد قرآن كتابى است شكست‌ناپذير،

لَّا يَأۡتِيهِ ٱلۡبَٰطِلُ مِنۢ بَيۡنِ يَدَيۡهِ وَ لَا مِنۡ خَلۡفِهِۦ تَنزِيلٞ مِّنۡ حَكِيمٍ حَمِيدٖ

كه هيچ باطلى از پيش رو و پشت سرش به سويش نمى‌آيد، نازل شده از سوى حكيم و ستوده است.

مَّا يُقَالُ لَكَ إِلَّا مَا قَدۡ قِيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبۡلِكَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغۡفِرَةٖ وَ ذُو عِقَابٍ أَلِيمٖ

جز آنچه به پيامبران پيش از تو گفته شده است، به تو گفته نمى‌شود؛ مسلما پروردگارت صاحب آمرزش وداراى عذابى دردناك است؛

وَ لَوۡ جَعَلۡنَٰهُ قُرۡءَانًا أَعۡجَمِيّٗا لَّقَالُواْ لَوۡلَا فُصِّلَتۡ ءَايَٰتُهُۥٓ ءَا۬عۡجَمِيّٞ وَ عَرَبِيّٞ قُلۡ هُوَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ هُدٗى وَ شِفَآءٞ وَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ فِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٞ وَ هُوَ عَلَيۡهِمۡ عَمًى أُوْلَٰٓئِكَ يُنَادَوۡنَ مِن مَّكَانِۢ بَعِيدٖ

و اگر آن را قرآنى غير عربى قرار داده بوديم قطعا مى‌گفتند: چرا آياتش در نهايت روشنى بيان نشده است، آيا [قرآنى‌] غير عربى [و نامفهوم‌] براى [مردمى‌] عرب زبان [و فصيح؟!] بگو: اين كتاب براى كسانى كه ايمان آورده‌اند، سراسر هدايت و درمان است، و كسانى كه ايمان نمى‌آورند در گوششان سنگينى است، و آن [با همه روشنى و آشكارى‌اش‌] بر آنان پوشيده و نامفهوم است؛ اينانند كه [گويى‌] از جايى دور ندايشان مى‌دهند.

وَ لَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ فَٱخۡتُلِفَ فِيهِ وَ لَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡ وَ إِنَّهُمۡ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُ مُرِيبٖ

به يقين ما به موسى كتاب عطا كرديم پس در آن اختلاف شد [كه از پيشگاه حق آمده يا ساختگى است‌]، و اگر از سوى پروردگارت فرمانى [بر مهلت يافتنشان‌] پيشى نگرفته بود، بى‌ترديد ميانشان [به نابودى و هلاكت‌] حكم شده بود؛ و اينان هم [چون قوم موسى‌] نسبت به قرآن در ترديدى سخت هستند.

مَّنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَلِنَفۡسِهِۦ وَ مَنۡ أَسَآءَ فَعَلَيۡهَا وَ مَا رَبُّكَ بِظَلَّٰمٖ لِّلۡعَبِيدِ

كسى كه كار شايسته انجام دهد، به سود خود اوست، و كسى كه مرتكب زشتى شود به زيان خود اوست، و پروردگارت ستمكار به بندگان نيست.

إِلَيۡهِ يُرَدُّ عِلۡمُ ٱلسَّاعَةِ وَ مَا تَخۡرُجُ مِن ثَمَرَٰتٖ مِّنۡ أَكۡمَامِهَا وَ مَا تَحۡمِلُ مِنۡ أُنثَىٰ وَ لَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلۡمِهِۦ وَ يَوۡمَ يُنَادِيهِمۡ أَيۡنَ شُرَكَآءِي قَالُوٓاْ ءَاذَنَّٰكَ مَامِنَّا مِن شَهِيدٖ

آگاهى و دانش به قيامت [و اينكه چه زمانى برپا مى‌شود و چه خواهد شد] فقط ويژه اوست؛ و ميوه‌ها از غلاف‌هايشان بيرون نمى‌آيند، و هيچ ماده‌اى حامله نمى‌شود و وضع حمل نمى‌كند مگر به دانش او. و روزى كه [خدا] مشركان را ندا مى‌دهد: شريكانى كه براى من مى‌پنداشتيد، كجايند؟ مى‌گويند: [پس از روشن شدن حقايق بر ما] قاطعانه به تو اعلام مى‌كنيم كه هيچ گواهى از ميان ما [بر اينكه تو را شريكى هست‌] وجود ندارد؛

وَ ضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَدۡعُونَ مِن قَبۡلُ وَ ظَنُّواْ مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٖ

و آنچه را از پيش [به عنوان شريكان خدا] مى‌پرستيدند از نظرشان گم و ناپديد مى‌شود و يقين مى‌كنند كه آنان را هيچ راه گريزى [از عذاب‌] نيست.

لَّا يَسۡ‍َٔمُ ٱلۡإِنسَٰنُ مِن دُعَآءِ ٱلۡخَيۡرِ وَ إِن مَّسَّهُ ٱلشَّرُّ فَيَ‍ُٔوسٞ قَنُوطٞ

انسان از درخواست خوشى و رفاه خسته نمى‌شود، واگر آسيبى به او رسد به شدت مأيوس [و] نااميد مى‌شود؛

وَ لَئِنۡ أَذَقۡنَٰهُ رَحۡمَةٗ مِّنَّا مِنۢ بَعۡدِ ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُ لَيَقُولَنَّ هَٰذَا لِي وَ مَآ أَظُنُّ ٱلسَّاعَةَ قَآئِمَةٗ وَ لَئِن رُّجِعۡتُ إِلَىٰ رَبِّيٓ إِنَّ لِي عِندَهُۥ لَلۡحُسۡنَىٰ فَلَنُنَبِّئَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِمَا عَمِلُواْ وَ لَنُذِيقَنَّهُم مِّنۡ عَذَابٍ غَلِيظٖ

و اگر او را از سوى خود پس از آسيبى كه به او رسيده خوشى و رفاه بچشانيم قاطعانه مى‌گويد: اين [خوشى و رفاه‌] ويژه من است [و به خاطر لياقتم به من رسيده است‌] و گمان نمى‌كنم كه قيامت برپا شود، و [به فرض برپا شدن‌] اگر به سوى پروردگارم باز گردانده شوم، براى من نزد او پاداشى نيكوتر خواهد بود! ما يقينا كسانى را كه كافر شدند به اعمالى كه انجام داده‌اند، آگاه خواهيم كرد، و قطعا از عذابى سخت به آنان مى‌چشانيم.

وَ إِذَآ أَنۡعَمۡنَا عَلَى ٱلۡإِنسَٰنِ أَعۡرَضَ وَ نَ‍َٔابِجَانِبِهِۦ وَ إِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ فَذُو دُعَآءٍ عَرِيضٖ

و هنگامى كه به انسان نعمت عطا مى‌كنيم [از طاعت و عبادت‌] روى بر مى‌گرداند و [با كبر و نخوت‌] از ما دور مى‌شود، و چون آسيبى به او رسد [براى برطرف شدنش‌] به دعاى فراوان و طولانى روى مى‌آورد؛

قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كَانَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ ثُمَّ كَفَرۡتُم بِهِۦ مَنۡ أَضَلُّ مِمَّنۡ هُوَ فِي شِقَاقِۢ بَعِيدٖ

بگو: به من خبر دهيد: اگر [قرآن‌] از سوى خدا باشد و سپس شما به آن كافر شويد، چه كسى گمراه‌تر از آن خواهد بود كه در مخالفتى دور [از من منطق و صواب‌] قرار دارد؟

سَنُرِيهِمۡ ءَايَٰتِنَا فِي ٱلۡأٓفَاقِ وَ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمۡ أَنَّهُ ٱلۡحَقُّ أَ وَ لَمۡ يَكۡفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ

به زودى نشانه‌هاى خود را در كرانه‌ها و اطراف جهان و در نفوس خودشان به آنان نشان خواهيم داد تا براى آنان روشن شود كه بى‌ترديد او حق است. آيا كافى نيست كه پروردگارت [با ظاهر كردن حقايق و دلايل‌] بر همه چيز گواه است [كه تنها او آفريننده و بى‌نياز است و غير او مخلوق و از هر جهت نيازمند به اوست.]

أَلَآ إِنَّهُمۡ فِي مِرۡيَةٖ مِّن لِّقَآءِ رَبِّهِمۡ أَلَآ إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَيۡءٖ مُّحِيطُۢ

آگاه باش! كه آنان نسبت به ديدار [قيامت و محاسبه اعمال به وسيله‌] پروردگارشان در ترديدند. [و] آگاه باش! كه يقينا او به همه چيز [با قدرت و دانش بى‌نهايتش‌] احاطه دارد.