بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ

بنام خداى رحمان رحيم؛ كسانى كه كافر شده و مردم را از راه خدا باز داشته‌اند، خدا اعمالشان را گمراه كرده است.

وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ آمَنُوا بِما نُزِّلَ عَليٰ مُحَمَّدٍ وَ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ كَفَّرَ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ أَصْلَحَ بالَهُمْ

و كسانى كه ايمان آورده و اعمال خوب كرده‌اند و به آنچه بر محمد (ص) نازل شده ايمان آورده‌اند گناهانشان را آمرزيده، حالشان را بهتر كرده است.

ذٰلِكَ بِأَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا اتَّبَعُوا الْباطِلَ وَ أَنَّ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ مِنْ رَبِّهِمْ كَذٰلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ لِلنَّاسِ أَمْثالَهُمْ

اين بدان سبب است كه كفار از باطل پيروى كرده و اهل ايمان از حق تبعيت نموده‌اند خدا بر مردم اين چنين مثل مى‌زند.

فَإِذا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقابِ حَتَّي إِذا أَثْخَنْتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَ إِمَّا فِداءً حَتَّي تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزارَها ذٰلِكَ وَ لَوْ يَشاءُ اللَّهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ وَ لٰكِنْ لِيَبْلُوَا بَعْضَكُمْ بِبَعْضٍ وَ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمالَهُمْ

پس چون كافران را در جنگ ملاقات كرديد گردنهايشان را بزنيد تا وقتى كه آنها را از پاى در آورديد طناب را محكم كنيد كه بعدا يا آزاد مى‌كنيد و يا عوض مى‌گيريد تا جنگ سلاحهاى خويش را به زمين گذارد، فرمان اين است، و اگر خدا مى‌خواست از آنها انتقام مى‌گرفت، آنان كه در راه خدا كشته شوند هرگز اعمالشان را هدر نخواهد كرد.

سَيَهْدِيهِمْ وَ يُصْلِحُ بالَهُمْ

حتما هدايتشان كرده و حالشان را اصلاح مى‌كند.

وَ يُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَها لَهُمْ

و در بهشتى كه شناسانده اسكانشان مى‌دهد.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، اگر خدا را يارى كنيد، شما را يارى مى‌كند و قدمهايتان را ثابت مى‌نمايد.

وَ الَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ

كسانى كه كافر شده‌اند به هلاكت رسيده‌اند و اعمالشان را گمراه كرده است.

ذٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ

زيرا كه آنها نازل كرده خدا را مكروه داشته‌اند لذا اعمالشان را باطل كرده است.

أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لِلْكافِرِينَ أَمْثالُها

آيا در زمين سفر نكرده‌اند تا بدانند عاقبت گذشتگان چگونه شد، خدا آنها را هلاك كرد، اين كافران را است امثال آن.

ذٰلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَي الَّذِينَ آمَنُوا وَ أَنَّ الْكافِرِينَ لا مَوْليٰ لَهُمْ

اين بدان علت است كه خدا سرپرست اهل ايمان است و كافران را مولايى نيست.

إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا يَتَمَتَّعُونَ وَ يَأْكُلُونَ كَما تَأْكُلُ الْأَنْعامُ وَ النَّارُ مَثْويً لَهُمْ

كسانى كه ايمان آورده و عمل صالح كرده‌اند خدا به بهشتهايى داخلشان مى‌كند كه نهرها از زير آنها روان است، و كسانى كه كافر شده‌اند لذت مى‌برند و مى‌خورند مانند چهار پايان، آتش اقامتگاه آنهاست.

وَ كَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ هِيَ أَشَدُّ قُوَّةً مِنْ قَرْيَتِكَ الَّتِي أَخْرَجَتْكَ أَهْلَكْناهُمْ فَلا ناصِرَ لَهُمْ

اى بسا شهرى كه نيرومندتر بود از شهرى كه تو را خارج كرد، آنها را هلاك كرديم در حالى كه كمكى نداشتند.

أَ فَمَنْ كانَ عَليٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ كَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ

آيا آنكه از پروردگارش در بينه است مانند كسى است كه عمل بدش به او خوب جلوه‌گر شده و پيرو هوايشان شده‌اند.

مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِيها أَنْهارٌ مِنْ ماءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَ أَنْهارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَ أَنْهارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ وَ أَنْهارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّي وَ لَهُمْ فِيها مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ وَ مَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ كَمَنْ هُوَ خالِدٌ فِي النَّارِ وَ سُقُوا ماءً حَمِيماً فَقَطَّعَ أَمْعاءَهُمْ

صفت بهشتى كه متقيان وعده شده‌اند در آن نهرهايى است از آب غير متغير و نهرهايى از شيرى كه طعم آن عوض نشده و نهرهايى از خمر كه براى نوشندگان لذت است و نهرهايى از عسل صاف شده و آنها راست در آن از همه ميوه‌ها و آمرزش از جانب خدايشان آيا آنها مانند كسانى هستند كه در آتش جاودانند و آب داده شده‌اند از آب جوشان كه روده‌هايشان را پاره كرده است؟!!

وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّي إِذا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِكَ قالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ ما ذا قالَ آنِفاً أُولئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَليٰ قُلُوبِهِمْ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ

بعضى از منافقان به كلام تو گوش مى‌كنند تا چون از نزد تو خارج شدند، گويند: حالا چه مى‌گفت؟ آنان هستند كه خدا بر قلبشان مهر نهاده و از هواهايشان اطاعت كرده‌اند.

وَ الَّذِينَ اهْتَدَوْا زادَهُمْ هُديً وَ آتاهُمْ تَقْواهُمْ

ولى آنان كه هدايت پذيرفته‌اند بر هدايتشان افزوده و تقوايشان را داده است.

فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها فَأَنّيٰ لَهُمْ إِذا جاءَتْهُمْ ذِكْراهُمْ

منتظر نيستند مگر آنكه قيامت به ناگهان آيد كه علائمش آمده است ولى چون بيايد بيداريشان كجا فائده دهد.

فَاعْلَمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَ مَثْواكُمْ

بدان كه جز خدا معبودى نيست و براى گناه خويش و مؤمنان طلب عفو كن، خدا حركت و سكون شما را مى‌داند.

وَ يَقُولُ الَّذِينَ آمَنُوا لَوْلا نُزِّلَتْ سُورَةٌ فَإِذا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ مُحْكَمَةٌ وَ ذُكِرَ فِيهَا الْقِتالُ رَأَيْتَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ نَظَرَ الْمَغْشِيِّ عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَأَوْليٰ لَهُمْ

اهل ايمان گويند: چرا سوره‌اى نازل نمى‌شود و چون سوره صريحى نازل شد و در آن جنگ گفته شد، مى‌بينى كه مريض القلبها به تو مى‌نگرند مانند نگاه محتضر سزاوار است بر آنها احتضار.

طاعَةٌ وَ قَوْلٌ مَعْرُوفٌ فَإِذا عَزَمَ الْأَمْرُ فَلَوْ صَدَقُوا اللَّهَ لَكانَ خَيْراً لَهُمْ

سخنشان طاعتى و قول خوبى است ولى چون كار جدى شد اگر راست مى‌گفتند بهتر بود.

فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَ تُقَطِّعُوا أَرْحامَكُمْ

آيا توقع هست كه اگر اعراض كرديد، اينكه در زمين مفسد باشيد و قطع رحم كنيد؟

أُولئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَ أَعْميٰ أَبْصارَهُمْ

آنها كسانى هستند كه خدا لعنتشان كرده، پس ناشنواييشان نموده و چشمشان را كور كرده است.

أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَليٰ قُلُوبٍ أَقْفالُها

آيا در قرآن فكر نمى‌كنند يا بر قلبهايشان قفلهاست؟

إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَليٰ أَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَي الشَّيْطانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْليٰ لَهُمْ

كسانى كه بعد از آشكار شدن هدايت به كفر برگشته‌اند، شيطان اعمالشان را بر آنها مزين كرده و با آرزوها مشغولشان نموده است.

ذٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قالُوا لِلَّذِينَ كَرِهُوا ما نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِيعُكُمْ فِي بَعْضِ الْأَمْرِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِسْرارَهُمْ

اين بدانجهت است كه آنها به كفار گفتند: در بعضى از كارها از شما اطاعت مى‌كنيم خدا نجوايشان را مى‌داند.

فَكَيْفَ إِذا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ

چطور است حالشان وقتى كه ملائكه آنها را بميرانند در حالى كه بر چهره‌ها و پشتهاى‌ آنها مى‌زنند.

ذٰلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ

اين عذاب براى آنست كه پيروى كردند از آنچه خدا را به خشم مى‌آورد و مكروه داشتند رضوان خدا را.

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ يُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغانَهُمْ

آيا مريض القلبها گمان كرده‌اند كه خدا حقدهاى آنها را آشكار نخواهد كرد؟

وَ لَوْ نَشاءُ لَأَرَيْناكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسِيماهُمْ وَ لَتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لَحْنِ الْقَوْلِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمالَكُمْ

و اگر مى‌خواستيم آنها را به تو نشان مى‌داديم و با علامتشان آنها را مى‌شناختى و حتما آنها را در طرز سخنشان خواهى شناخت ...

وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّي نَعْلَمَ الْمُجاهِدِينَ مِنْكُمْ وَ الصَّابِرِينَ وَ نَبْلُوَا أَخْبارَكُمْ

حتما شما را امتحان مى‌كنيم تا مجاهدان و صابران شما را آشكار كنيم، و اعمالتان را امتحان نمائيم.

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ شَاقُّوا الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُديٰ لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئاً وَ سَيُحْبِطُ أَعْمالَهُمْ

كسانى كه كافر شده و مردم را از راه خدا بازداشته و با رسول ما بعد از آشكار شدن هدايت مخالفت كرده‌اند، جز به خدا ضررى نرسانند و به زودى اعمالشان را باطل مى‌كند.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ لا تُبْطِلُوا أَعْمالَكُمْ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد اطاعت كنيد خدا و اطاعت كنيد رسول خدا را و اعمال خويش را باطل نكنيد.

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ

كسانى كه كافر شده و از راه خدا مانع شده و آن گاه در حال كفر از دنيا رفته‌اند خدا هرگز آنها را نخواهند بخشود.

فَلا تَهِنُوا وَ تَدْعُوا إِلَي السَّلْمِ وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللَّهُ مَعَكُمْ وَ لَنْ يَتِرَكُمْ أَعْمالَكُمْ

پس سست نشويد و كفار را به سازش نخوانيد با آنكه شما برتريد و خدا با شماست و اعمال شما را ناقص نخواهد كرد.

إِنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَ لا يَسْئَلْكُمْ أَمْوالَكُمْ

زندگى دنيا فقط بازى و مشغوليت است و اگر ايمان آورده و تقوى كنيد، پاداشهاى شما را مى‌دهد و اموالتان را نمى‌خواهد.

إِنْ يَسْئَلْكُمُوها فَيُحْفِكُمْ تَبْخَلُوا وَ يُخْرِجْ أَضْغانَكُمْ

اگر اموال شما را بخواهد و به مشقتتان اندازد بخل مى‌ورزيد و كينه‌هايتان را ظاهر مى‌كند.

ها أَنْتُمْ هٰؤُلاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَمِنْكُمْ مَنْ يَبْخَلُ وَ مَنْ يَبْخَلْ فَإِنَّما يَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَ اللَّهُ الْغَنِيُّ وَ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَيْرَكُمْ ثُمَّ لا يَكُونُوا أَمْثالَكُمْ

آگاه باشيد شما اينان هستيد كه دعوت مى‌شويد تا در راه خدا انفاق كنيد بعضى از شما بخل مى‌ورزد هر كه بخل كند بر نفس خويش بخل مى‌كند، خدا بى‌نياز و شما نيازمندانيد و اگر اعراض كنيد قومى غير از شما را عوض مى‌گيرد سپس مانند شما نمى‌شوند.