سوره یس
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ يس
1بنام خداى رحمان رحيم؛ يا، سين.
وَ الْقُرْآنِ الْحَكِيمِ
2قسم به قرآن پر از مصلحت.
إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ
3كه تو حتما از پيامبرانى.
عَليٰ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ
4(تو) بر راه راستى.
تَنْزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ
5نازل شده خداى توانا و مهربان است.
لِتُنْذِرَ قَوْماً ما أُنْذِرَ آباؤُهُمْ فَهُمْ غافِلُونَ
6تا انذار كنى قومى را كه پدران آنها انذار نشدهاند، پس آن قوم غافلند.
لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَليٰ أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ
7وعده عذاب بر بسيارى از آنها حتمى شده، آنها ايمان نمىآورند.
إِنَّا جَعَلْنا فِي أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَي الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ
8ما بر گردنهاشان زنجيرهايى قرار دادهايم كه تا به چانههايشان رسيده و آنها سر بالا گرفته شدهاند.
وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ
9و ما از جلو آنها سدى قرار دادهايم و از پس آنها سدى، آنها را پوشانيدهايم و آنها نمىبينند.
وَ سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا يُؤْمِنُونَ
10برابر است بر آنها، چه بترسانى و چه نترسانى، ايمان نمىآورند.
إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَ خَشِيَ الرَّحْمٰنَ بِالْغَيْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَ أَجْرٍ كَرِيمٍ
11فقط كسى را مىترسانى كه تابع قرآن باشد و از خداى رحمن در نهان بترسد، او را به آمرزش بزرگ و پاداشى خوشايند مژده ده.
إِنَّا نَحْنُ نُحْيِ الْمَوْتيٰ وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ فِي إِمامٍ مُبِينٍ
12ما مردگان را زنده مىكنيم و آنچه را كه از پيش فرستادهاند و آثارشان را مىنويسم و شمارش هر چيز را در كتابى آشكار تمام كردهايم.
وَ اضْرِبْ لَهُمْ مَثَلاً أَصْحابَ الْقَرْيَةِ إِذْ جاءَهَا الْمُرْسَلُونَ
13براى اهل مكه جريان اهل آن شهر را مثل بزن كه پيامبران به آنجا آمدند.
إِذْ أَرْسَلْنا إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُما فَعَزَّزْنا بِثالِثٍ فَقالُوا إِنَّا إِلَيْكُمْ مُرْسَلُونَ
14ياد آر كه دو نفر به سوى ايشان فرستاديم، تكذيبشان كردند، با نفر سومى آنها را نيرومند كرديم، گفتند: ما پيامبرانيم.
قالُوا ما أَنْتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمٰنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَكْذِبُونَ
15اهل شهر گفتند: شما جز بشرى مانند ما نيستيد و خداى رحمان چيزى نازل نكرده شما فقط دروغ مىگوئيد.
قالُوا رَبُّنا يَعْلَمُ إِنَّا إِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ
16گفتند: خداى ما مىداند كه ما به سوى شما فرستادگانيم.
وَ ما عَلَيْنا إِلَّا الْبَلاغُ الْمُبِينُ
17بر عهده ما نيست مگر ابلاغ آشكار.
قالُوا إِنَّا تَطَيَّرْنا بِكُمْ لَئِنْ لَمْ تَنْتَهُوا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَ لَيَمَسَّنَّكُمْ مِنَّا عَذابٌ أَلِيمٌ
18گفتند: ما شما را فال بد زديم، اگر بس نكنيد، سنگبارانتان مىكنيم و از ما عذاب دردناكى به شما خواهد رسيد.
قالُوا طائِرُكُمْ مَعَكُمْ أَ إِنْ ذُكِّرْتُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ
19پيامبران گفتند: شومى شما در خود شماست. عجبا كه در صورت تذكر، تهديد مىكنيد!!
وَ جاءَ مِنْ أَقْصَا الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعيٰ قالَ يا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ
20مردى از دورترين محل شهر شتابان آمد و گفت: اى قوم من اين پيامبران را پيروى كنيد.
اتَّبِعُوا مَنْ لا يَسْئَلُكُمْ أَجْراً وَ هُمْ مُهْتَدُونَ
21پيروى كنيد از كسى كه از شما مزدى نمىخواهد و آنها هدايت يافتگانند.
وَ ما لِيَ لا أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
22چه شده مرا كه عبادت نكنم به آنكه مرا آفريده و به سوى او بر مىگرديد.
أَ أَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ آلِهَةً إِنْ يُرِدْنِ الرَّحْمٰنُ بِضُرٍّ لا تُغْنِ عَنِّي شَفاعَتُهُمْ شَيْئاً وَ لا يُنْقِذُونِ
23آيا جز او خدايانى بگيرم، اگر خداى رحمان ضررى براى من بخواهد، شفاعت آنهايى نيازم نمىكند و نجاتم نتوانند.
إِنِّي إِذاً لَفِي ضَلالٍ مُبِينٍ
24من آن وقت در گمراهى آشكارم.
إِنِّي آمَنْتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ
25من به پروردگارتان ايمان آوردم از من بشنويد.
قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قالَ يا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ
26گفته شد: داخل بهشت شو، گفت اى كاش قوم من مىدانستند.
بِما غَفَرَ لِي رَبِّي وَ جَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ
27كه خدايم مرا آمرزيد و از اهل كرامتم گردانيد.
وَ ما أَنْزَلْنا عَليٰ قَوْمِهِ مِنْ بَعْدِهِ مِنْ جُنْدٍ مِنَ السَّماءِ وَ ما كُنَّا مُنْزِلِينَ
28بعد از او بر قوم او از آسمان لشكرى نفرستاديم، و قشون فرستنده نبودهايم.
إِنْ كانَتْ إِلَّا صَيْحَةً واحِدَةً فَإِذا هُمْ خامِدُونَ
29نبود مگر صيحهاى، ناگاه همه مردگان بودند.
يا حَسْرَةً عَلَي الْعِبادِ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِءُونَ
30اى تأسف بر بندگان كه هيچ پيامبرى به سوى آنها نمىآيد، مگر مسخرهاش مىكنند.
أَ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لا يَرْجِعُونَ
31آيا ندانستهاند چه قدر از نسلها را پيش از آنها هلاك كردهايم، كه به سويشان برنمىگردند.
وَ إِنْ كُلٌّ لَمَّا جَمِيعٌ لَدَيْنا مُحْضَرُونَ
32نيست همه شان مگر آنكه پيش ما جمع شده و براى حسابها حاضر شدهاند،
وَ آيَةٌ لَهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْناها وَ أَخْرَجْنا مِنْها حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ
33براى آنها آيت توحيد است زمين مرده كه زندهاش كرديم و از آن دانه رويانديم كه از آن مىخورند.
وَ جَعَلْنا فِيها جَنَّاتٍ مِنْ نَخِيلٍ وَ أَعْنابٍ وَ فَجَّرْنا فِيها مِنَ الْعُيُونِ
34و در آن باغاتى از خرما و انگور قرار داديم و در آن چشمهها شكافتيم.
لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ وَ ما عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَ فَلا يَشْكُرُونَ
35تا از ميوه آن بخورند، با آنكه دستشان در آن كار نكرده آيا شكر نمىكنند.
سُبْحانَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْواجَ كُلَّها مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ وَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ مِمَّا لا يَعْلَمُونَ
36منزه است خدايى كه از هر كه زمين مىروياند نر و مادهها را رويانيده و از خود شما و از آنچه نمىدانند.
وَ آيَةٌ لَهُمُ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهارَ فَإِذا هُمْ مُظْلِمُونَ
37آيت توحيد است بر آنها، شب كه روز را از آن خارج مىكنيم ناگاه در ظلمتند.
وَ الشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَها ذٰلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
38آفتاب تا قرارگاه خود روان است آن تقدير خداى توانا و داناست.
وَ الْقَمَرَ قَدَّرْناهُ مَنازِلَ حَتَّي عادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ
39براى ماه منازلى معين كردهايم تا برمىگردد و مانند بند خوشه كهنه خرما مىشود.
لَا الشَّمْسُ يَنْبَغِي لَها أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَ لَا اللَّيْلُ سابِقُ النَّهارِ وَ كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ
40نه آفتاب را سزاست كه ماه را درك كند و نه شب بر روز سبقت تواند كرد و همه در مدارى شناورند.
وَ آيَةٌ لَهُمْ أَنَّا حَمَلْنا ذُرِّيَّتَهُمْ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ
41و آيت توحيد است براى آنها كه فرزندان آنها را در كشتى پر شده حمل كردهايم.
وَ خَلَقْنا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ ما يَرْكَبُونَ
42و براى آنها نظير كشتى را آفريديم از آنچه سوار مىشوند.
وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلا صَرِيخَ لَهُمْ وَ لا هُمْ يُنْقَذُونَ
43و اگر بخواهيم غرقشان مىكنيم، در آن صورت نه فرياد رسى دارند و نه نجات مىيابند.
إِلَّا رَحْمَةً مِنَّا وَ مَتاعاً إِليٰ حِينٍ
44مگر بواسطه رحمتى از جانب ما و براى تمتعى تا هنگامى.
وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اتَّقُوا ما بَيْنَ أَيْدِيكُمْ وَ ما خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
45و چون به آنها گفته شود: بترسيد از آنچه در حال و از آنچه پشت سر داريد تا مورد رحمت قرار بگيريد.
وَ ما تَأْتِيهِمْ مِنْ آيَةٍ مِنْ آياتِ رَبِّهِمْ إِلَّا كانُوا عَنْها مُعْرِضِينَ
46هيچ آيهاى از آيات خدايشان به آنها نمىآيد مگر آنكه از آن اعراض مىكنند.
وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَ نُطْعِمُ مَنْ لَوْ يَشاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِي ضَلالٍ مُبِينٍ
47و چون به آنها گفته شود: انفاق كنيد از آنچه خدا روزيتان داده، كافران به اهل ايمان مىگويند: آيا اطعام كنيم به آنكه اگر خدا مىخواست اطعامش مىكرد شما جز در ضلالت نيستيد.
وَ يَقُولُونَ مَتيٰ هٰذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ
48ميگويند: اين وعده قيامت كى خواهد بود اگر راستگويانيد؟
ما يَنْظُرُونَ إِلَّا صَيْحَةً واحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَ هُمْ يَخِصِّمُونَ
49منتظر نيستند مگر به يك صيحه كه آنها را در حال اختصام مىگيرد.
فَلا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَ لا إِليٰ أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ
50پس قادر به وصيت نمىشوند و نه پيش خانواده خويش بر مىگردند.
وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذا هُمْ مِنَ الْأَجْداثِ إِليٰ رَبِّهِمْ يَنْسِلُونَ
51و در صور دميده مىشود، ناگاه از قبرها، شتابان بطرف خدا مىروند.
قالُوا يا وَيْلَنا مَنْ بَعَثَنا مِنْ مَرْقَدِنا هٰذا ما وَعَدَ الرَّحْمٰنُ وَ صَدَقَ الْمُرْسَلُونَ
52گويند: واى بر ما چه كسى ما را از قبرهايمان برانگيخت، اين روز آنست كه خداى رحمان وعده كرده و پيامبران راست گفتهاند.
إِنْ كانَتْ إِلَّا صَيْحَةً واحِدَةً فَإِذا هُمْ جَمِيعٌ لَدَيْنا مُحْضَرُونَ
53نبود مگر يك فرياد، پس ناگاه همه در پيش ما جمع شده و براى حساب حاضر شدهاند.
فَالْيَوْمَ لا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئاً وَ لا تُجْزَوْنَ إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
54امروز هيچ كس اصلا مظلوم نمىشود و مجازات نمىشويد مگر آنچه كه مىكرديد.
إِنَّ أَصْحابَ الْجَنَّةِ الْيَوْمَ فِي شُغُلٍ فاكِهُونَ
55حقا كه اهل بهشت امروز در مشغوليت دلنشين شادمانند.
هُمْ وَ أَزْواجُهُمْ فِي ظِلالٍ عَلَي الْأَرائِكِ مُتَّكِئُونَ
56آنها و زنانشان در سايههايى بر تختهايى مزين نشستهاند.
لَهُمْ فِيها فاكِهَةٌ وَ لَهُمْ ما يَدَّعُونَ
57براى آنهاست ميوه بخصوصى و براى آنهاست آنچه آرزو مىكنند.
سَلامٌ قَوْلاً مِنْ رَبٍّ رَحِيمٍ
58(براى آنهاست) سلام قولى از جانب خدايى مهربان.
وَ امْتازُوا الْيَوْمَ أَيُّهَا الْمُجْرِمُونَ
59(گوئيم) اى گناهكاران امروز از اهل بهشت جدا شويد.
أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِي آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ
60اى فرزندان آدم آيا به شما توصيه نكردم كه شيطان را عبادت نكنيد كه او براى شما دشمن آشكارى است؟!
وَ أَنِ اعْبُدُونِي هٰذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ
61و مرا بندگى كنيد كه راه راست همين است؟!
وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلاًّ كَثِيراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ
62شيطان مردمان بسيارى را پيش از شما گمراه كرده بود آيا نمىفهميديد؟!
هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ
63اين است جهنمى كه وعده ميشديد.
اصْلَوْهَا الْيَوْمَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ
64امروز داخل جهنم شويد به علت آنكه كفر مىورزيديد.
الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَليٰ أَفْواهِهِمْ وَ تُكَلِّمُنا أَيْدِيهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ
65امروز بر دهانهاى آنها مهر ميزنيم، دستهايشان با ما سخن مىگويد و پاهايشان بآنچه مىكردند گواهى مىدهد.
وَ لَوْ نَشاءُ لَطَمَسْنا عَليٰ أَعْيُنِهِمْ فَاسْتَبَقُوا الصِّراطَ فَأَنّيٰ يُبْصِرُونَ
66و اگر مىخواستيم چشمهايشان را مىبرديم مىخواستند در راه سبقت جويند (ولى) چطور مىديدند؟
وَ لَوْ نَشاءُ لَمَسَخْناهُمْ عَليٰ مَكانَتِهِمْ فَمَا اسْتَطاعُوا مُضِيًّا وَ لا يَرْجِعُونَ
67و اگر مىخواستيم آنها را در مكان خودشان مسخ مىكرديم (آن وقت) نه قدرت ادامه زندگى داشتند و نه به حالت اول باز مىگشتند.
وَ مَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ أَ فَلا يَعْقِلُونَ
68كسى را كه عمر بيشتر دادهايم در خلقت وارونهاش مىكنيم آيا نمىفهميد؟!
وَ ما عَلَّمْناهُ الشِّعْرَ وَ ما يَنْبَغِي لَهُ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ وَ قُرْآنٌ مُبِينٌ
69ما به پيامبر شعر نياموختهايم و باو سزاوار نيست، گفته او نيست مگر بيدارى و قرآن آشكار.
لِيُنْذِرَ مَنْ كانَ حَيًّا وَ يَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَي الْكافِرِينَ
70تا بترساند كسى را كه عاقل باشد و وعده عذاب بر كافران حتمى گردد.
أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَيْدِينا أَنْعاماً فَهُمْ لَها مالِكُونَ
71آيا ندانستهاند كه ما از آنچه دستمان كار كرده براى آنها چهار پايان آفريدهايم كه به آنها مالكند.
وَ ذَلَّلْناها لَهُمْ فَمِنْها رَكُوبُهُمْ وَ مِنْها يَأْكُلُونَ
72چهارپايان را براى آنها رام كردهايم، از آنهاست مركوبشان و از آنها مىخورند.
وَ لَهُمْ فِيها مَنافِعُ وَ مَشارِبُ أَ فَلا يَشْكُرُونَ
73برايشان در چهارپايان منافع و نوشيدنيهاست آيا شكر نمىكنند؟!
وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ يُنْصَرُونَ
74جز الله معبودهايى گرفتند كه شايد يارى شوند.
لا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ وَ هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ
75معبودها قدرت يارى آنها را ندارند بلكه آنها براى معبودها لشكر آمادهاند.
فَلا يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ
76سخن مشركان محزونت نكند، ما آنچه را كه نهان مىدارند و آنچه را كه آشكار مىكنند مىدانيم.
أَ وَ لَمْ يَرَ الْإِنْسانُ أَنَّا خَلَقْناهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذا هُوَ خَصِيمٌ مُبِينٌ
77آيا انسان نمىداند كه ما او را از نطفهاى آفريديم ناگهان مخاصم آشكارى است.
وَ ضَرَبَ لَنا مَثَلاً وَ نَسِيَ خَلْقَهُ قالَ مَنْ يُحْيِ الْعِظامَ وَ هِيَ رَمِيمٌ
78بر ما مثلى زد و خلقت خويش را از ياد برد و گفت: چه كسى زنده مىكند استخوانهايى را كه پوسيدهاند.
قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ هُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ
79بگو، زنده مىكند آنكه آنها را بار اول آفريد، او بهر نوع آفرينش داناست.
الَّذِي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً فَإِذا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ
80خدايى كه براى شما از درخت سبز آتشى قرار داد كه ناگاه از آن، آتش روشن مىكنيد.
أَ وَ لَيْسَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِقادِرٍ عَليٰ أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ بَليٰ وَ هُوَ الْخَلاَّقُ الْعَلِيمُ
81آيا آنكه آسمانها و زمين را آفريده قادر نيست امثال مردمان را بيافريند؟ بلى مىتواند او خلاق داناست.
إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
82كارش فقط آنست كه چون چيزى را اراده كند، به او مىگويد: باش و مىشود.
فَسُبْحانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
83پس منزه است خدايى كه حكومت همه چيز در دست اوست و به سوى او باز مىگرديد.