بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ يسٓ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ يس

وَ ٱلۡقُرۡءَانِ ٱلۡحَكِيمِ

سوگند به قرآن كريم،

إِنَّكَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

كه بى‌ترديد تو از فرستادگانى،

عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ

بر راهى راست [قرار دارى.]

تَنزِيلَ ٱلۡعَزِيزِ ٱلرَّحِيمِ

[قرآن‌] نازل شده تواناى شكست‌ناپذير و مهربان است.

لِتُنذِرَ قَوۡمٗا مَّآ أُنذِرَ ءَابَآؤُهُمۡ فَهُمۡ غَٰفِلُونَ

تا مردمى را بيم دهى كه پدرانشان را بيم نداده‌اند و به اين علت [از حقايق‌] بى‌خبرند.

لَقَدۡ حَقَّ ٱلۡقَوۡلُ عَلَىٰٓ أَكۡثَرِهِمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ

يقينا فرمان عذاب بر بيشترشان محقق و ثابت شده است، به اين سبب ايمان نمى‌آورند.

إِنَّا جَعَلۡنَا فِيٓ أَعۡنَٰقِهِمۡ أَغۡلَٰلٗا فَهِيَ إِلَى ٱلۡأَذۡقَانِ فَهُم مُّقۡمَحُونَ

مسلما ما غل‌هايى بر گردنشان نهاده‌ايم كه تا چانه‌هايشان قرار دارد به طورى كه سرهايشان بالا مانده است،

وَ جَعَلۡنَا مِنۢ بَيۡنِ أَيۡدِيهِمۡ سَدّٗا وَ مِنۡ خَلۡفِهِمۡ سَدّٗا فَأَغۡشَيۡنَٰهُمۡ فَهُمۡ لَا يُبۡصِرُونَ

و از پيش رويشان حايلى و از پشت سرشان [نيز] حايلى قرار داده‌ايم، و به صورت فراگير ديدگانشان را فرو پوشانده‌ايم، به اين خاطر حقايق را نمى‌بينند،

وَ سَوَآءٌ عَلَيۡهِمۡ ءَأَنذَرۡتَهُمۡ أَمۡ لَمۡ تُنذِرۡهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ

و براى آنان يكسان است چه بيمشان دهى يا بيمشان ندهى، ايمان نمى‌آورند،

إِنَّمَا تُنذِرُ مَنِ ٱتَّبَعَ ٱلذِّكۡرَ وَ خَشِيَ ٱلرَّحۡمَٰنَ بِٱلۡغَيۡبِ فَبَشِّرۡهُ بِمَغۡفِرَةٖ وَ أَجۡرٖ كَرِيمٍ

بيم دادنت فقط براى كسى ثمربخش است كه از قرآن پيروى كند و در نهان از خداى رحمان بترسد، پس او را به آمرزش و پاداشى نيكو و باارزش مژده ده.

إِنَّا نَحۡنُ نُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَ نَكۡتُبُ مَا قَدَّمُواْ وَ ءَاثَٰرَهُمۡ وَ كُلَّ شَيۡءٍ أَحۡصَيۡنَٰهُ فِيٓ إِمَامٖ مُّبِينٖ

بى‌ترديد ما مردگان را زنده مى‌كنيم و آنچه را پيش فرستاده‌اند و [خوبى‌ها و بدى‌هاى‌] بر جا مانده از ايشان را ثبت مى‌كنيم و همه چيز را در كتابى روشن [كه اصل همه كتاب‌هاست و آن لوح محفوظ است‌] برشمرده‌ايم.

وَ ٱضۡرِبۡ لَهُم مَّثَلًا أَصۡحَٰبَ ٱلۡقَرۡيَةِ إِذۡ جَآءَهَا ٱلۡمُرۡسَلُونَ

و براى آنان [كه با تو برخورد خصمانه دارند] اهل آن شهر را مثل بزن، هنگامى كه پيامبران به آنجا آمدند،

إِذۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهِمُ ٱثۡنَيۡنِ فَكَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزۡنَا بِثَالِثٖ فَقَالُوٓاْ إِنَّآ إِلَيۡكُم مُّرۡسَلُونَ

زمانى كه دو پيامبر را به سوى آنان فرستاديم، پس آن دو را انكار كردند و با پيامبر سومى آنان را تقويت كرديم، پس [همگى‌] گفتند: ما را به سوى شما فرستاده‌اند.

قَالُواْ مَآ أَنتُمۡ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا وَ مَآ أَنزَلَ ٱلرَّحۡمَٰنُ مِن شَيۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا تَكۡذِبُونَ

[اهل شهر] گفتند: شما جز بشرهايى مانند ما نيستيد و [خداى‌] رحمان هيچ چيزى نازل نكرده است، شما فقط دروغ مى‌گوييد.

قَالُواْ رَبُّنَا يَعۡلَمُ إِنَّآ إِلَيۡكُمۡ لَمُرۡسَلُونَ

گفتند: پروردگارمان مى‌داند كه يقينا ما به سوى شما فرستاده شده‌ايم،

وَ مَا عَلَيۡنَآ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ

و بر عهده ما جز رساندن آشكار [پيام وحى‌] نيست.

قَالُوٓاْ إِنَّا تَطَيَّرۡنَا بِكُمۡ لَئِن لَّمۡ تَنتَهُواْ لَنَرۡجُمَنَّكُمۡ وَ لَيَمَسَّنَّكُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٞ

گفتند: همانا ما شما را به شومى و فال بد گرفته‌ايم، اگر [از دعوت خود] باز نايستيد، قطعا شما را سنگسار مى‌كنيم، و از سوى ما شكنجه دردناكى به شما خواهد رسيد.

قَالُواْ طَٰٓئِرُكُم مَّعَكُمۡ أَئِن ذُكِّرۡتُم بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ مُّسۡرِفُونَ

گفتند: شومى شما از خود شماست [و اين شومى نتيجه كفر و طغيان و گناه است، شگفتا!] آيا اگر به شما تذكر دهند [آن تذكر سعادت بخش را به شومى و فال بد مى‌گيريد؟ نه، شومى از ما نيست‌] بلكه شما مردمى تجاوزكاريد.

وَ جَآءَ مِنۡ أَقۡصَا ٱلۡمَدِينَةِ رَجُلٞ يَسۡعَىٰ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱتَّبِعُواْ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

و از دورترين نقطه شهر مردى شتابان آمد، گفت: اى قوم من! از اين فرستادگان [خدا] پيروى كنيد،

ٱتَّبِعُواْ مَن لَّا يَسۡ‍َٔلُكُمۡ أَجۡرٗا وَ هُم مُّهۡتَدُونَ

از كسانى پيروى كنيد كه پاداشى از شما نمى‌خواهند و آنان راه يافته‌اند،

وَ مَا لِيَ لَآ أَعۡبُدُ ٱلَّذِي فَطَرَنِي وَ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

و مرا چيست كه [از روى يقين‌] كسى را نپرستم كه مرا آفريده و به سوى او بازگردانده مى‌شويد؟

ءَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةً إِن يُرِدۡنِ ٱلرَّحۡمَٰنُ بِضُرّٖ لَّا تُغۡنِ عَنِّي شَفَٰعَتُهُمۡ شَيۡ‍ٔٗا وَ لَا يُنقِذُونِ

آيا به جاى او معبودانى را برگزينم كه اگر [خداى‌] رحمان براى من آسيب وگزندى بخواهد نه شفاعتشان چيزى را از من دفع مى‌كند و نه مى‌توانند نجاتم دهند؟!

إِنِّيٓ إِذٗا لَّفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ

اگر چنين كنم، بى‌ترديد در گمراهى آشكار خواهم بود.

إِنِّيٓ ءَامَنتُ بِرَبِّكُمۡ فَٱسۡمَعُونِ

[اى رسولان!] بى‌ترديد به پروردگار شما ايمان آورده‌ام؛ بنابراين از من بشنويد.

قِيلَ ٱدۡخُلِ ٱلۡجَنَّةَ قَالَ يَٰلَيۡتَ قَوۡمِي يَعۡلَمُونَ

[سرانجام به دست آن مشركان شهيد شد، و به او] گفته شد: به بهشت درآى. گفت: اى كاش قوم من معرفت و آگاهى داشتند،

بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَ جَعَلَنِي مِنَ ٱلۡمُكۡرَمِينَ

به اينكه پروردگارم مرا آمرزيد و از كرامت يافتگان قرارم داد.

وَ مَآ أَنزَلۡنَا عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ مِنۢ بَعۡدِهِۦ مِن جُندٖ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَ مَا كُنَّا مُنزِلِينَ

و بعد از شهادت او هيچ سپاهى از آسمان بر [هلاكت‌] قومش نازل نكرديم، و بر آن نبوده‌ايم كه نازل كنيم.

إِن كَانَتۡ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ خَٰمِدُونَ

[كيفرشان‌] جز يك فرياد مرگبار نبود كه ناگهان [پس از آن فرياد] همه بى‌حركت و خاموش شدند!

يَٰحَسۡرَةً عَلَى ٱلۡعِبَادِ مَا يَأۡتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

اى دريغ و افسوس بر اين بندگان كه هيچ پيامبرى براى هدايتشان نمى‌آمد مگر اينكه او را مسخره مى‌كردند!

أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ أَنَّهُمۡ إِلَيۡهِمۡ لَا يَرۡجِعُونَ

آيا [مشركان مكه‌] ندانسته‌اند چه بسيار از اقوام پيش از آنان را [به سبب كفر و طغيانشان‌] هلاك كرديم كه آنان هرگز نزد اينان برنمى‌گردند، [و در دنيا زندگى دوباره نمى‌يابند،]

وَ إِن كُلّٞ لَّمَّا جَمِيعٞ لَّدَيۡنَا مُحۡضَرُونَ

و همه آنان [بدون استثنا گردآورى خواهند شد و] در قيامت نزد ما احضار مى‌شوند.

وَ ءَايَةٞ لَّهُمُ ٱلۡأَرۡضُ ٱلۡمَيۡتَةُ أَحۡيَيۡنَٰهَا وَ أَخۡرَجۡنَا مِنۡهَا حَبّٗا فَمِنۡهُ يَأۡكُلُونَ

و اين زمين مرده براى آنان نشانه‌اى [آشكار بر اينكه ما مردگان را در قيامت زنده مى‌كنيم‌] مى‌باشد كه آن را زنده كرديم و از آن دانه بيرون مى‌آوريم كه از آن مى‌خورند،

وَ جَعَلۡنَا فِيهَا جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَ أَعۡنَٰبٖ وَ فَجَّرۡنَا فِيهَا مِنَ ٱلۡعُيُونِ

و در آن بوستان‌هايى از درختان خرما و انگور قرار داديم، و در آن از چشمه‌هاى گوناگون روان ساختيم،

لِيَأۡكُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦ وَ مَا عَمِلَتۡهُ أَيۡدِيهِمۡ أَفَلَا يَشۡكُرُونَ

تا از ميوه آن و آنچه دست‌هايشان به عمل مى‌آورد [مانند شيره، كشمش، شربت و...] بخورند، آيا سپاس گزارى نمى‌كنند؟

سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلۡأَرۡضُ وَ مِنۡ أَنفُسِهِمۡ وَ مِمَّا لَا يَعۡلَمُونَ

منزه [از هر عيب و نقصى‌] است آنكه همه زوج‌ها را آفريد از آنچه زمين مى‌روياند و از وجود خودشان و از آنچه نمى‌دانند،

وَ ءَايَةٞ لَّهُمُ ٱلَّيۡلُ نَسۡلَخُ مِنۡهُ ٱلنَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظۡلِمُونَ

و نشانه‌اى [از نشانه‌هاى قدرت و حكمت ما اين‌] براى آنها شب است كه [پوشش‌] روز را از آن برمى‌كنيم، پس ناگاه آنان به تاريكى درآيند،

وَ ٱلشَّمۡسُ تَجۡرِي لِمُسۡتَقَرّٖ لَّهَا ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ

و خورشيد [نيز براى آنان نشانه‌اى از قدرت ماست‌] كه همواره به سوى قرارگاهش حركت مى‌كند. اين اندازه‌گيرى تواناى شكست‌ناپذير و داناست،

وَ ٱلۡقَمَرَ قَدَّرۡنَٰهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ كَٱلۡعُرۡجُونِ ٱلۡقَدِيمِ

و براى ماه منزل‌هايى قرار داديم تا اينكه به صورت شاخه كهنه هلالى شكل و زرد رنگ خرما برگردد [و باز به تدريج بدر كامل شود،]

لَا ٱلشَّمۡسُ يَنۢبَغِي لَهَآ أَن تُدۡرِكَ ٱلۡقَمَرَ وَ لَا ٱلَّيۡلُ سَابِقُ ٱلنَّهَارِ وَ كُلّٞ فِي فَلَكٖ يَسۡبَحُونَ

نه براى خورشيد اين توان هست كه به ماه برسد، و نه شب از روز پيشى مى‌گيرد، و هر كدام در مدارى شناورند.

وَ ءَايَةٞ لَّهُمۡ أَنَّا حَمَلۡنَا ذُرِّيَّتَهُمۡ فِي ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ

و براى آنان نشانه‌اى ديگر [از قدرت و رحمت ما] اين [است‌] كه فرزندانشان را در كشتى‌هايى پر [از اجناس و وسايل‌] حمل كرديم،

وَ خَلَقۡنَا لَهُم مِّن مِّثۡلِهِۦ مَا يَرۡكَبُونَ

و براى آنان چيزهايى مانند كشتى [چون اسب، قاطر و ديگر وسايل نقليه‌] آفريديم كه بر آن سوار مى‌شوند،

وَ إِن نَّشَأۡ نُغۡرِقۡهُمۡ فَلَا صَرِيخَ لَهُمۡ وَ لَا هُمۡ يُنقَذُونَ

و اگر بخواهيم آنان را غرق مى‌كنيم در اين صورت هيچ فريادرسى براى آنان نخواهد بود، و نجات هم نيابند،

إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّنَّا وَ مَتَٰعًا إِلَىٰ حِينٖ

مگر [اينكه‌] رحمتى از سوى ما [نجاتشان دهد] و تا مدتى [از زندگى دنيا] بهره‌مندشان كنيم،

وَ إِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّقُواْ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيكُمۡ وَ مَا خَلۡفَكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ

و هنگامى كه به آنان گويند: از آنچه [از عذاب‌هاى دنيا و آخرت‌] پيش رو و پشت سر شماست بپرهيزيد تا مورد رحمت قرار گيريد [به اين هشدار قطعى و يقينى توجه نمى‌كنند،]

وَ مَا تَأۡتِيهِم مِّنۡ ءَايَةٖ مِّنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِمۡ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِينَ

و هيچ آيه‌اى از آيات پروردگارشان براى آنان نمى‌آيد مگر اينكه از آن روى مى‌گردانند.

وَ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنُطۡعِمُ مَن لَّوۡ يَشَآءُ ٱللَّهُ أَطۡعَمَهُۥٓ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ

و هنگامى كه به آنان گويند: از آنچه خدا روزى شما كرده انفاق كنيد، كافران به مؤمنان گويند: آيا كسانى را اطعام كنيم كه اگر خدا مى‌خواست آنان را اطعام مى‌كرد؟ [پس گرسنگى را خدا بر آنان خواسته است‌] ولى شما [اى كفرپيشگان!] جز در گمراهى آشكارى نيستند.

وَ يَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

و مى‌گويند: اگر راستگوييد، اين وعده [قيامت و عذاب‌] كى خواهد بود؟

مَا يَنظُرُونَ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ تَأۡخُذُهُمۡ وَ هُمۡ يَخِصِّمُونَ

اينان جز يك فرياد مرگبار [آسمانى‌] را انتظار نمى‌كشند كه آنان را در حالى كه سرگرم مجادله و ستيز [در امور دنياى‌] اند فراگيرد.

فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ تَوۡصِيَةٗ وَ لَآ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمۡ يَرۡجِعُونَ

[فريادى كه وقتى بر سر آنان زده شود] نه مى‌توانند وصيتى كنند و نه [اگر بيرون خانه باشند] مى‌توانند به خانواده خود برگردند،

وَ نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يَنسِلُونَ

و در صور دميده شود، ناگاه همه آنان از قبرها به سوى پروردگارشان مى‌شتابند.

قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا مَنۢ بَعَثَنَا مِن مَّرۡقَدِنَا هَٰذَا مَا وَعَدَ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَ صَدَقَ ٱلۡمُرۡسَلُونَ

مى‌گويند: اى واى بر ما، چه كسى ما را از خواب گاهمان برانگيخت؟ اين واقعيتى است كه [خداى‌] رحمان وعده داده بود و پيامبران راست گفته بودند!!

إِن كَانَتۡ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ جَمِيعٞ لَّدَيۡنَا مُحۡضَرُونَ

[آن صحنه عظيم‌] جز يك فرياد نيست، پس به ناگاه همه آنان [گردآورى شده و] نزد ما احضار مى‌شوند.

فَٱلۡيَوۡمَ لَا تُظۡلَمُ نَفۡسٞ شَيۡ‍ٔٗا وَ لَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

در اين روز به هيچ كس ذره‌اى ستم نمى‌شود، و جز آنچه را انجام مى‌داديد پاداش داده نمى‌شويد.

إِنَّ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ ٱلۡيَوۡمَ فِي شُغُلٖ فَٰكِهُونَ

همانا بهشتيان در چنين روزى در سرگرمى وصف ناپذيرى شيرين‌كام و خوش‌اند.

هُمۡ وَ أَزۡوَٰجُهُمۡ فِي ظِلَٰلٍ عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ مُتَّكِ‍ُٔونَ

آنان و همسرانشان در زير سايه‌هايى [آرام‌بخش‌] بر تخت‌هايى [آراسته چون حجله عروس‌] تكيه مى‌زنند.

لَهُمۡ فِيهَا فَٰكِهَةٞ وَ لَهُم مَّا يَدَّعُونَ

براى آنان در آنجا ميوه‌ها [ى عالى و مطبوع‌] و آنچه دلشان بخواهد فراهم است.

سَلَٰمٞ قَوۡلٗا مِّن رَّبّٖ رَّحِيمٖ

با سلام [ى پرارزش و سلامت‌بخش‌] كه گفتارى از پروردگارى مهربان است.

وَ ٱمۡتَٰزُواْ ٱلۡيَوۡمَ أَيُّهَا ٱلۡمُجۡرِمُونَ

و [ندا آيد:] اى گناهكاران! امروز [از صف نيكان‌] جدا شويد.

أَلَمۡ أَعۡهَدۡ إِلَيۡكُمۡ يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ أَن لَّا تَعۡبُدُواْ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ

اى فرزندان آدم! آيا با شما عهد نكردم كه شيطان را مپرستيد كه او بى‌ترديد دشمن آشكارى براى شماست؟

وَ أَنِ ٱعۡبُدُونِي هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ

و اينكه مرا بپرستيد كه اين راهى است مستقيم،

وَ لَقَدۡ أَضَلَّ مِنكُمۡ جِبِلّٗا كَثِيرًا أَفَلَمۡ تَكُونُواْ تَعۡقِلُونَ

و همانا شيطان گروه بسيارى از شما را گمراه كرد، آيا تعقل نمى‌كرديد [كه پيروانش به چه سرنوشت شومى دچار شدند؟]

هَٰذِهِۦ جَهَنَّمُ ٱلَّتِي كُنتُمۡ تُوعَدُونَ

اين است دوزخى كه به شما وعده مى‌دادند.

ٱصۡلَوۡهَا ٱلۡيَوۡمَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ

امروز به كيفر كفرى كه همواره مى‌ورزيديد، در آن درآييد.

ٱلۡيَوۡمَ نَخۡتِمُ عَلَىٰٓ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَ تُكَلِّمُنَآ أَيۡدِيهِمۡ وَ تَشۡهَدُ أَرۡجُلُهُم بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

امروز بر دهان‌هايشان مهر خاموشى نهيم و دست‌هايشان با ما سخن مى‌گويند و پاهايشان به اعمالى كه همواره مرتكب مى‌شدند، گواهى مى‌دهند!

وَ لَوۡ نَشَآءُ لَطَمَسۡنَا عَلَىٰٓ أَعۡيُنِهِمۡ فَٱسۡتَبَقُواْ ٱلصِّرَٰطَ فَأَنَّىٰ يُبۡصِرُونَ

و اگر بخواهيم [در همين دنيا] ديدگانشان را محو مى‌كنيم، پس به [سوى همان‌] راه [گمراهى‌] بر يكديگر پيشى مى‌گيرند؛ ولى چگونه مى‌توانند ديد؟

وَ لَوۡ نَشَآءُ لَمَسَخۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ مَكَانَتِهِمۡ فَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ مُضِيّٗا وَ لَا يَرۡجِعُونَ

و [نيز] اگر بخواهيم آنان را در جاى خودشان مسخ مى‌كنيم، [و به صورت جمادى خشك درمى‌آوريم‌] كه نه بتوانند بروند و نه بازگردند،

وَ مَن نُّعَمِّرۡهُ نُنَكِّسۡهُ فِي ٱلۡخَلۡقِ أَفَلَا يَعۡقِلُونَ

و به هر كس عمر طولانى دهيم، او را در عرصه آفرينش [به سوى حالت ضعف، سستى، نقصان و فراموشى‌] واژگونش مى‌كنيم؛ پس آيا تعقل نمى‌كنند؟

وَ مَا عَلَّمۡنَٰهُ ٱلشِّعۡرَ وَ مَا يَنۢبَغِي لَهُۥٓ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ وَ قُرۡءَانٞ مُّبِينٞ

و به پيامبر، شعر نياموختيم و [شعرگويى‌] شايسته او نيست. كتاب [او] جز مايه يادآورى و قرآنى روشنگر [حقايق‌] نيست،

لِّيُنذِرَ مَن كَانَ حَيّٗا وَ يَحِقَّ ٱلۡقَوۡلُ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ

تا كسانى را كه [به عقل و هوش و استعداد] زنده‌اند هشدار دهد، و فرمان عذاب بر كافران محقق و ثابت شود.

أَ وَ لَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا خَلَقۡنَا لَهُم مِّمَّا عَمِلَتۡ أَيۡدِينَآ أَنۡعَٰمٗا فَهُمۡ لَهَا مَٰلِكُونَ

آيا نديده‌اند كه ما از آنچه به قدرت خود انجام داده‌ايم براى آنان چهارپايانى آفريده‌ايم كه آنان مالكشان هستند.

وَ ذَلَّلۡنَٰهَا لَهُمۡ فَمِنۡهَا رَكُوبُهُمۡ وَ مِنۡهَا يَأۡكُلُونَ

و چهارپايان را براى آنان رام كرديم كه برخى از آنها مركب سوارى آنان هستند و از [گوشت‌] برخى از آنها مى‌خورند،

وَ لَهُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَ مَشَارِبُ أَفَلَا يَشۡكُرُونَ

و براى آنان در آن چهارپايان سودهايى [چون پشم، كرك و پوست‌] و نوشيدنى‌هايى [چون شير و فرآورده‌هاى آن‌] هست؛ آيا سپاس گزارى نمى‌كنند؟

وَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةٗ لَّعَلَّهُمۡ يُنصَرُونَ

و به جاى خدا معبودانى انتخاب كرده‌اند به اميد اينكه [به وسيله آنها] يارى شوند،

لَا يَسۡتَطِيعُونَ نَصۡرَهُمۡ وَ هُمۡ لَهُمۡ جُندٞ مُّحۡضَرُونَ

در حالى كه [معبودان‌] قدرت يارى دادن به آنان را ندارند و آنان [كه سبك مغزان روى برتافته از حق‌اند] براى آن معبودان [از سوى شيطان‌] سپاهى احضار شده‌اند [تا عمر و مالشان را فداى اين معبودان باطل كنند.]

فَلَا يَحۡزُنكَ قَوۡلُهُمۡۘ إِنَّا نَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعۡلِنُونَ

پس گفتارشان تو را اندوهگين نكند، بى‌ترديد ما آنچه را پنهان مى‌دارند و آنچه را آشكار مى‌كنند، مى‌دانيم.

أَ وَ لَمۡ يَرَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَنَّا خَلَقۡنَٰهُ مِن نُّطۡفَةٖ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٞ مُّبِينٞ

آيا انسان ندانسته كه ما او را از نطفه‌اى [پست و ناچيز] آفريده‌ايم و اينك ستيزه‌گرى آشكار است؟

وَ ضَرَبَ لَنَا مَثَلٗا وَ نَسِيَ خَلۡقَهُۥ قَالَ مَن يُحۡيِ ٱلۡعِظَٰمَ وَ هِيَ رَمِيمٞ

در حالى كه آفرينش نخستين خود را از ياد برده براى ما مثلى زد [و] گفت: چه كسى اين استخوان‌ها را در حالى كه پوسيده‌اند، زنده مى‌كند؟

قُلۡ يُحۡيِيهَا ٱلَّذِيٓ أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَ هُوَ بِكُلِّ خَلۡقٍ عَلِيمٌ

بگو: همان كسى كه نخستين بار آن را پديد آورد. زنده‌اش مى‌كند، و او به هر چيزى داناست

ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلشَّجَرِ ٱلۡأَخۡضَرِ نَارٗا فَإِذَآ أَنتُم مِّنۡهُ تُوقِدُونَ

همان كسى كه براى شما از درخت سبز، «آتش زنه» آفريد، كه اكنون شما از آن آتش مى‌افروزيد.

أَ وَ لَيۡسَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يَخۡلُقَ مِثۡلَهُم بَلَىٰ وَ هُوَ ٱلۡخَلَّٰقُ ٱلۡعَلِيمُ

آيا كسى كه آسمان‌ها و زمين را آفريده است، قدرت ندارد كه [پس از مرگشان‌] همانند آنان را بيافريند؟ چرا قدرت دارد؛ زيرا اوست كه آفريننده بسيار داناست.

إِنَّمَآ أَمۡرُهُۥٓ إِذَآ أَرَادَ شَيۡ‍ًٔا أَن يَقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ

شأن او اين است كه چون پديد آمدن چيزى را اراده كند، فقط به آن مى‌گويد: باش، پس بى‌درنگ موجود مى‌شود.

فَسُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

بنابراين [از هر عيب و نقصى‌] منزه است خدايى كه مالكيت و فرمانروايى همه چيز به دست اوست، و به سوى او بازگردانده مى‌شويد.