آسايش

حديث (1) امام صادق عليه السلام:
ثَلاثَةُ اَشْياءَ يَحْتاجُ النّاسُ طُرّا اِلَيْها: اَلاَمْنُ و َالْعَدْلُ و َالْخِصْبُ؛
سه چيز است كه همه مردم به آنها نياز دارند: امنيّت، عدالت و آسايش.
تحف العقول ص 320

حديث (2) رسول اكرم صلى ‎الله ‎عليه ‎و ‎آله:
اَلصِّدْقُ طُمَأْنينَةٌ وَ الْكَذِبُ ريبَةٌ؛
راستگويى مايه آرامش و دروغگويى مايه تشويش است.
نهج الفصاحه ص548، ح 1864

حديث (3) رسول اكرم صلى ‎الله ‎عليه ‎و ‎آله:
البر ما سكنت إليه نفسك و اطمأن إليه قلبك و الإثم ما جال في نفسك و تردد في صدرك
نيکي وقتي درونت ساکن شود اطمينان به سوي قلبت مي آيد و گناه که درونت وارد شود ترديد درون سينه ات مي شود
شرح نهج البلاغه(ابن ابي الحديد) ج 20 ، ص 299 ، ح 415

حديث (4) فاطمه زهرا عليهاالسلام:
فَفَرَضَ اللّه‎ الاْيمانَ تَطْهيرا مِنَ الشِّرْكِ... وَ الْعَدْلَ تَسْكينا لِلْقُلوبِ؛
خداوند ايمان را براى پاكى از شرك... و عدل و داد را براى آرامش دل‎ها واجب نمود.
من لا يحضر الفقيه ج3 ، ص568 - علل الشرايع ج1، ص 248، ح 2

حديث (5) امام سجاد عليه ‎السلام:
اِلهى... فَلا تَطْمَئِنُّ الْقُلوبُ اِلاّ بِذِكْراكَ وَ لا تَسْكُنُ النُّفوسُ اِلاّ عِنْدَ رُؤْياكَ؛
خداوندا، دل‎ها جز با ياد تو آرام نمى‎گيرد و جان‎ها جز با ديدن تو، به آرامش نمى‎رسد.
بحارالأنوار(ط-بيروت) ج 91، ص 151

حديث (6) امام صادق عليه السلام:
اَلْمُفَوِّضُ أَمْرَهُ إلَى اللّه‎ فى راحَةِ الأَبَدِ وَ العَيْشِ الدّائِمِ الرَّغَدِ و َالْمُفَوِّضُ حَقّا هُوَ الْعالى عَنْ كُلِّ هِمَّةٍ دُونَ اللّه‎ تَعالى؛
كسى كه كارهاى خود را به خدا بسپارد همواره از آسايش و خير و بركت در زندگى برخوردار است و واگذارنده حقيقى كارها به خدا، كسى است كه تمام همّتش تنها به سوى خدا باشد.
مصباح الشريعه ص521

حديث (7) امام على عليه السلام:
مَنْ حَسُنَتْ خَليقَتُهُ طابَتْ عِشْرَتُهُ؛
هر كس خوش اخلاق باشد، زندگى ‎اش پاكيزه و گوارا مى ‎گردد.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص 255 ، ح 5378

حديث (8) پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم:
مَا جَلَسَ قَوْمٌ فِي مَجْلِسٍ مِنْ مَسَاجِدِ اللَّهِ تَعَالَى يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَ يَتَدَارَسُونَهُ بَيْنَهُمْ إِلَّا تَنَزَّلَتْ عَلَيْهِمُ السَّكِينَةُ وَ غَشِيَتْهُمُ الرَّحْمَةُ وَ ذَكَرَهُمُ اللَّهُ فِيمَنْ عِنْدَهُ
هيچ جلسه قرآنى براى تلاوت و درس در مجلسي از مساجد خدا برقرار نشد، مگر اين كه آرامش بر آنان نازل شد و رحمت دربرشان گرفت و فرشتگان در اطراف آنان حلقه زدند و خداوند در ميان كسانى كه در نزدش هستند، از آنان ياد كرد.
مستدرک الوسايل و مستنبط المسايل ج3 ، ص 363 ، ح 3788

حديث (9) امام صادق عليه السلام:
اِنَّ الْمُؤمِنَ لَيَسْكُنُ اِلَى الْمُؤْمِنِ كَما يَسْكُنُ الظَّمْآنِ اِلَى الْماءِ الْبارِدِ؛
به راستى كه مؤمن با برادر مؤمنش آرامش پيدا مى ‎كند، چنان كه تشنه، با آب خنك آرامش مى‎ يابد.
كافى(ط-الاسلاميه) ج 2، ص 247 ، ح1

حديث (10) امام صادق عليه السلام:
خَمْسُ خِصالٍ مَنْ فَـقَـدَ واحِدَةً مِنْهُنَّ لَمْ يَزَلْ ناقِصَ العَيْشِ زائِلَ الْعَقْلِ مَشْغولَ الْقَلْبِ، فَاَوَّلُّها: صِحَّةُ البَدَنِ وَ الثّانيَةُ: اَلاْمْنُ وَ الثّالِثَةُ: اَلسَّعَةُ فِى الرِّزْقِ، وَ الرّابِعَةُ: اَلاَنيسُ الْمُوافِقُ (قال الراوى:) قُلْتُ: و مَا الاْنيسُ الْمُوافِقُ؟ قال: اَلزَّوجَةُ الصّالِحَةُ، وَ الوَلَدُ الصّالِحُ، وَ الْخَليطُ الصّالِحُ وَ الخامِسَةُ: وَ هِىَ تَجْمَعُ هذِه الْخِصالَ: الدَّعَةُ؛
پنج چيز است كه هر كس يكى از آنها را نداشته باشد، همواره در زندگى ‎اش كمبود دارد و كم خرد و دل نگران است: اول، تندرستى، دوم امنيت، سوم روزى فراوان، چهارم همراهِ همرأى. راوى پرسيد: همراهِ همرأى كيست؟ امام فرمودند: همسر و فرزند و همنشين خوب و پنجم كه در برگيرنده همه اينهاست، رفاه و آسايش است.
خصال ص 284 ، ح 34

حديث (11) امام صادق عليه السلام:
اِنَّ الْقَلْبَ لَيَـتَجَلْجَلُ فِى الْجَوْفِ يَطْلُبُ الحَقَّ فَاِذا اَصابَهُ اطْمَاَنَّ وَ قَرَّ؛
به راستى كه دل در درون سينه بى قرار است و به دنبال حق مى ‎گردد و چون به آن رسيد، آرام و قرار مى‎ گيرد.
كافى(ط-الاسلاميه) ج 2، ص 421 ، ح5

حديث (12) امام صادق عليه السلام:
ما مِنْ مُؤْمِنٍ اِلاّ وَ قَدْ جَعَلَ اللّه‎ لَهُ مِنْ ايمانِهِ اُنْسا يَسْكُنُ اِلَيْه، حَتّى لو كانَ عَلى قُلَّةِ جَبَلٍ لَمْ يَسْتَوحِشْ؛
هيچ مؤمنى نيست مگر آن كه خداوند ايمان را همدم و آرامش‎بخش او قرار مى‎ دهد، چنانچه حتى اگر در قله كوهى هم باشد، احساس تنهايى نمى‎ كند.
اعلام الدين في صفات المونين ص 460 {شبيه اين حديث در محاسن ج1 ، ص 159 }

حديث (13) امام سجاد عليه السلام:
وَ اَمّا حَقُّ الزَّوجَةِ فَاَنْ تَعْلَمَ اَنَّ اللّه‎ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَها لَكَ سَكَنا وَ اُنْسا فَتَعْلَمَ اَنَّ ذلِكَ نِعْمَةٌ مِنَ اللّه‎ عَلَيْكَ فَـتُـكْرِمَها وَ تَرْفُقَ بِها وَ اِنْ كانَ حَقُّكَ اَوجَبَ فَاِنَّ لَها عَلَيْكَ اَنْ تَرْحَمَها؛
حق زن اين است كه بدانى خداوند عز و جل او را مايه آرامش و انس تو قرار داده و اين نعمتى از جانب اوست، پس احترامش كن و با او مدارا نما، هر چند حق تو بر او واجب‎تر است اما اين حق اوست كه با او مهربان باشى.
امالي (صدوق) ص370

حديث (14) امام باقر عليه السلام:
اَلصّيامُ وَ الْحَجُّ تَسْكينُ الْقُلوبِ؛
روزه و حج آرام‎بخش دل‎هاست.
امالى (طوسى) ص 296، ح 582

حديث (15) امام صادق عليه السلام:
انَّ صَاحِبَ الدِّينِ فَكَّرَ فَعَلَتْهُ السَّكِينَةُ وَ اسْتَكَانَ فَتَوَاضَعَ وَ قَنِعَ فَاسْتَغْنَى وَ رَضِيَ بِمَا أُعْطِيَ وَ انْفَرَدَ فَكُفِيَ الْإِخْوَانَ وَ رَفَضَ الشَّهَوَاتِ فَصَارَ حُرّاً وَ خَلَعَ الدُّنْيَا فَتَحَامَى الشُّرُورَ وَ اطَّرَحَ الْحَسَدَ فَظَهَرَتِ الْمَحَبَّةُ وَ لَمْ يُخِفِ النَّاسَ فَلَمْ يَخَفْهُمْ وَ لَمْ يُذْنِبْ إِلَيْهِمْ فَسَلِمَ مِنْهُمْ وَ سَخَتْ نَفْسُهُ عَنْ كُلِّ شَيْ‎ءٍ فَفَازَ وَ اسْتَكْمَلَ الْفَضْلَ وَ أَبْصَرَ الْعَافِيَةَ فَأَمِنَ النَّدَامَة
آدم دين‎دار چون مى ‎انديشد، آرامش بر جان او حاكم است. چون خضوع مى ‎كند متواضع است. چون قناعت مى‎ كند، بى‎نياز است. به آنچه داده شده خشنود است. چون تنهايى را برگزيده از دوستان بى‎ نياز است. چون هوا و هوس را رها كرده آزاد است. چون دنيا را فرو گذارده از بدى‎ ها و گزندهاى آن در امان است. چون حسادت را دور افكنده محبتش آشكار است.مردم را نمى ‎ترساند پس از آنان نمى‎ هراسد و به آنان تجاوز نمى‎ كند پس از گزندشان در امان است. به هيچ چيز دل نمى ‎بندد پس به رستگارى و كمال فضيلت دست مى ‎يابد و عافيت را به ديده بصيرت مى‎ نگرد پس كارش به پشيمانى نمى ‎كِشد.
امالى (مفيد) ص 52، ح 14

حديث (16) امام صادق عليه السلام:
مَنْ قالَ فى كُلِّ يَوْمٍ مِائَةَ مَرَّةٍ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه‎ دَفَعَ اللّه‎ بِها عَنْهُ سَبْعينَ نَوْعا مِنَ الْبَلاءِ اَيْسَرُهَا الْهَمُّ؛
هر كس در هر روز صد مرتبه لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه‎ بگويد، خداوند هفتاد نوع بلا را از او دفع مى‎ كند، كه كوچكترين آن غم و اندوه است.
ثواب الأعمال ص 162

حديث (17) امام على عليه السلام:
مَنِ اطَّرَحَ الْحِقْدَ اسْتَراحَ قَلْبُهُ وَ لُبُّهُ؛
هر كس كينه را از خود دور كند، قلب و عقلش آسوده مى ‎گردد.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص 299 ، ح 6774

حديث (18) امام على عليه السلام:
مَنِ اقْتَصَرَ عَلى بُلْغَةِ الْكَفافِ فَقَدِ انْتَظَـمَ الرّاحَةَ وَ تَبَوَّاَ خَفْضَ الدَّعَةِ؛
هر كس به اندازه ‎اى كه او را كفايت مى ‎كند، قناعت كند، به آسايش و نظم مى‎ رسد و در آسودگى و رفاه منزل مى‎ گيرد.
کافي(ط-الاسلاميه) ج 8 ، ص 19 - من لا يحضر الفقيه ج 4 ، ص 385 - نهج البلاغه(صبحي صالح) ص540 ، حكمت 371

حديث (19) امام صادق عليه السلام:
وَ قِيلَ لَهُ أَيْنَ طَرِيقُ الرَّاحَةِ فَقَالَ ع فِي خِلَافِ الْهَوَى قِيلَ فَمَتَى يَجِدُ عَبْدٌ الرَّاحَةَ فَقَالَ ع عِنْدَ أَوَّلِ يَوْمٍ يَصِيرُ فِي الْجَنَّة
در پاسخ به اين سؤال كه راه رسيدن به آسايش چيست؟ فرمودند: مخالفت با هوا و هوس. عرض شد: پس، چه وقت انسان به آسايش مى ‎رسد؟ فرمودند: در نخستين روز ورودش به بهشت.
تحف العقول ص 370

حديث (20) پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم:
اِنَّ الزاهِدَ فِى الدُّنْيا يَرْتَجى وَ يُريحُ قَلْبَهُ وَ بَدَنَهُ فِى الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ وَ الراغِبَ فيها يُتْعِبُ قَلْبَهُ وَ بَدَنَهُ فِى الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛
هر كس به دنيا بى رغبت است، اميدوار است و تن و جانش را در دنيا و آخرت آسوده مى ‎گذارد و هر كس دل به دنيا ببندد، تن و جان خود را در دو دنيا به زحمت مى ‎اندازد.
اعلام الدين ص 343

حديث (21) امام صادق عليه السلام:
اَلسُّرُورُ فى ثَلاثِ خِلالٍ: فِى الْوَفاءِ وَ رِعايَةِ الحُقوقِ وَ النُّهوضِ فِى النَّوائِبِ؛
شادى در سه چيز است: وفادارى، رعايت حقوق و ايستادگى در برابر سختى‎ ها.
تحف العقول ص 323

حديث (22) امام على عليه السلام:
مَنْ غَضَّ طَرْفَهُ اَراحَ قَلْبَهُ؛
هر كس چشم خود را [از نامحرم] فرو بندد، قلبش راحت مى ‎شود.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص260 ، ح 5555

حديث (23) امام على عليه السلام:
اَصْلُ الْعَقْلِ القُدَرةُ وَ ثَمَرَتُها السُّرورُ؛
ريشه عقل، قدرت است و ميوه آن شادى.
بحارالأنوار(ط-بيروت) ج 75، ص 7، ح 59

حديث (24) امام على عليه السلام:
تَغَرَّبْ عَنِ الْأَوْطَانِ فِي طَلَبِ الْعُلَى- وَ سَافِرْ فَفِي الْأَسْفَارِ خَمْسُ فَوَائِدَ تَفَرُّجُ هَمٍّ وَ اكْتِسَابُ مَعِيشَةٍ وَ عِلْمٌ وَ آدَابٌ وَ صُحْبَةُ مَاجِد
براى كسب بلند مرتبگى از وطن خود دور شو و سفر كن كه در مسافرت پنج فايده است: برطرف شدن اندوه، بدست آوردن روزى و دانش و آداب زندگى، و هم‎نشينى با بزرگواران.
مستدرك الوسائل و مستنبط المسايل ج 8، ص 115، ح 9199

حديث (25) امام صادق عليه السلام:
النَّشْوَةُ فى عَشَرَةِ اَشْياءَ: فِى الْمَشْىِ وَ الرُّكُوبِ وَ الاِرتِماسِ فِى الْماءِ وَ النَّظَرِ اِلَى الْخُضْرَةِ وَ الاَكْلِ وَ الشُّرْبِ وَ الْجِماعِ وَ السِّواكِ وَ غَسْلِ الرَّأْسِ بِالْخَطْمىِّ وَ النَّظَرِ اِلَى الْمَرْأَةِ الْحَسْناءِ وَ مُحادَثَةِ الرِّجالِ؛
نشاط در ده چيز است: پياده روى، سوارى، آب‎تنى (شنا)، نگاه كردن به سبزى، خوردن و آشاميدن، آميزش، مسواك كردن، شستن سر با خطمى، نگاه كردن به زن زيبا و گفتگوى حكيمانه.
خصال ص 443، ح 38

حديث (26) امام صادق عليه السلام:
اَلنَّومُ راحَةٌ لِلْجَسَدِ وَ النُّطْقُ راحَةٌ لِلرُّوحِ وَ السُّكوتُ راحَةٌ لِلْعَقْلِ؛
خواب مايه آسايش جسم، سخن مايه آسايش جان و سكوت مايه آسايش عقل است.
من لايحضره الفقيه ج 4، ص 402، ح5865

حديث (27) امام على عليه السلام:
اِذا اَحَبَّ اللّه‎ عَبْدا زَيَّنَهُ بِالسَّكينَةِ وَ الْحِلْمِ؛
هرگاه خداوند بنده ‎اى را دوست بدارد، او را به آرامش و بردبارى زينت مى‎ بخشد.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص 285 ، ح 6390

حديث (28) امام صادق عليه السلام:
ما يَمْنَعُ اَحَدَكُمْ اِذا دَخَل عَلَيْهِ غَمٌّ مِنْ غُمُومِ الدُّنْيا اَنْ يَتَوَضَّاَ ثُمَّ يَدْخُلَ مَسْجِدَهُ وَ يَرْكَعَ رَكْعَتَينِ فَيَدْعُوَ اللّه‎ فيهِما؟ اَما سَمِعْتَ اللّه‎ يَقُولُ: «وَاسْتَعينوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»؟
چه چيز مانع مى‎ شود كه هر گاه بر يكى از شما غم و اندوه دنيايى رسيد، وضو بگيرد و به سجده ‎گاه خود رود و دو ركعت نماز گزارد و در آن دعا كند؟ مگر نشنيده‎ اى كه خداوند مى‎ فرمايد: «از صبر و نماز مدد بگيريد»؟
تفسير عياشى ج 1، ص 43، ح 39

حديث (29) امام على عليه السلام:
اَهْنَى الْعَيْشِ اطِّراحُ الْكُلَفِ؛
گواراترين زندگى، رها كردن تكلّف‎ها (تجمّلات) است.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص 478 ، ح 10973

حديث (30) امام على عليه السلام:
حُسْنُ الظَّنِّ راحَةُ الْقَلْبِ وَ سَلامَةُ الدّينِ؛
خوش‎گمانى، مايه آسايش قلب و سلامت دين است.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص 253 ، ح 5322

حديث (31) پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم:
مَنْ أَعْرَضَ عَنْ مُحَرَّمٍ أَبْدَلَهُ اللّه‎ بِهِ عِبادَةً تَسُرُّهُ؛
هر كس از حرام دورى كند، خداوند به جاى آن عبادتى كه او را شاد كند نصيبش مى‎ گرداند.
بحارالأنوار(ط-بيروت) ج 74، ص 121، ح 20

حديث (32) پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم:
عَلَيْكُمْ بِالزَّبيبِ فَإِنَّهُ يَكْشِفُ المِرَّةَ وَ يَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ يَشُدُّ الْعَصَبَ وَ يَذْهَبُ بِالإِعْياءِ وَ يُحَسِّنُ الْخُلْقَ وَ يُطَيِّبُ النَّفْسَ و َيَذْهَبُ بِالْغَمِّ؛
شما را سفارش مى‎ كنم به خوردن مويز، زيرا صفرا را برطرف مى ‎كند، بلغم را از بين مى ‎برد، اعصاب را قوى، خستگى را دور، و اخلاق را خوب مى ‎كند، و به روح آرامش مى ‎بخشد و غم را مى‎ برد.
خصال ص 344

حديث (33) امام صادق عليه السلام:
حُرِمَ الْحَريصُ خَصْلَتَيْنِ و َلَزِمَتْهُ خَصْلَتانِ: حُرِمَ القَناعَةَ فَافْتَقَدَ الرّاحَةَ و َحُرِمَ الرِّضا فَافْتَقَدَ الْيَقينَ؛
حريص از دو خصلت محروم و با دو خصلت همراه است: از قناعت محروم است و در نتيجه آسايش را از دست مى‎ دهد، از راضى بودن محروم است، در نتيجه يقين را از دست مى ‎دهد.
خصال ص 69 ، ح 104

حديث (34) امام صادق عليه السلام:
مَنْ وَجَدَ هَمّا وَ لا يَدرى ما هُوَ فَلْيَغْسِلْ رَأْسَهُ؛
هر كس غمگين شد و علت آن را ندانست، سر خود را بشويد.
دعوات(راوندى) ص 120، ح 284

حديث (35) امام على عليه السلام:
مَنْ وَثِقَ بِاَنَّ ما قَدَّرَ اللّه‎ لَهُ لَنْ يَفوتَهُ اسْتَراحَ قَلْبُهُ؛
هر كس اطمينان داشته باشد كه آنچه خداوند برايش تقدير كرده است به او مى ‎رسد، دلش آرام مى ‎گيرد.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص 104 ، ح 1849

حديث (36) امام على عليه السلام:
تَوَقُّعُ الْفَرَجِ اِحدَى الرّاحَتَيْنِ؛
انتظار گشايش، يكى از دو آسايش است.
شرح آقا جمال خوانساري بر غررالحکم و دررالکلم ج 3 ، ص 317 ، ح 4578

حديث (37) پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم:
اَلصِّدقُ طُمَأْنينَةٌ وَ الْكَذِبُ ريبَةٌ؛
راستگويى [مايه] آرامش و دروغگويى [مايه] تشويش است.
نهج الفصاحه ص 548 ، ح 1864

حديث (38) امام على عليه السلام:
اَلزُّهدُ فِى الدُّنيا الراحَةُ العُظمى؛
بى ‎رغبتى به دنيا، بزرگ‎ترين آسايش است.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص 276 ، ح 6077

حديث (39) امام صادق عليه السلام:
اَلرَّوْحُ وَ الرّاحَةُ فِى الرِّضا وَ الْيَقينِ وَ الْهَمُّ وَ الْحَزَنُ فِى الشَكِّ وَ السَّخَطِ؛
خوشى و آسايش، در رضايت و يقين است و غم و اندوه در شكّ و نارضايتى.
مشكاة‎الأنوار ص 34

حديث (40) امام صادق عليه السلام:
اَرْوَحُ الرَّوْحِ اَلْيَأسُ مِنَ النّاسِ؛
بهترين راحتى و آسودگى، بى‎توقعى از مردم است.
تحف العقول ص 366 - كافى(ط-الاسلاميه) ج 8، ص 243، ح 337

حديث (41) پيامبر صلى‎ الله‎ عليه ‎و ‎آله:
دَعْ مَا يُرِيبُكَ [إِلَى مَا لَا يُرِيبُكَ‎]، فَإِنَّ الْحَقَّ طُمَأْنِينَةٌ وَ الْكَذِبَ رِيبَةٌ
آنچه تو را به شك و ترديد مى‎ اندازد رها كن و به سراغ آنچه تو را به شك و ترديد نمى ‎اندازد برو؛ زيرا خوبى مايه آرامش و دروغ مايه تشويش و دودلى است.
نزهة الناظر و تنبيه الخاطر ص 28 ، ح 83

حديث (42) امام على عليه السلام:
حُسْنُ الْخُلْقِ فى ثَلاثٍ: اِجْتِنابُ الْمَحارِمِ وَ طَـلَبُ الْحَلالِ وَ التَّـوَسُّعُ عَلَى الْعِيالِ؛
خوش اخلاقى در سه چيز است: دورى كردن از حرام، طلب حلال و فراهم آوردن آسايش و رفاه براى خانواده.
مجموعه ورام ج 1 ، ص 90 - بحارالأنوار(ط-بيروت) ج 68، ص 394، ح 63

حديث (43) امام صادق عليه السلام:
طَلَبتُ فَراغَ القَلبِ فَوَجَدتُهُ في قِلَّةِ المالِ.
آسايش دل را جستجو کردم و آن را در کمي مال و ثروت ديدم
مستدرک الوسايل و مستنبط المسايل ج12 ، ص 174