گذشت

حديث (1) امام على عليه ‎السلام:
اَلعَفوُ تاجُ المَكارِمِ؛
گذشت، اُوج بزرگواريهاست.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص245 ، ح5001

حديث (2) رسول اكرم صلى ‎الله ‎عليه‎ و ‎آله:
إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ مَنْ كَانَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ فَلْيَدْخُلِ الْجَنَّةَ فَيُقَالُ مَنْ ذَا الَّذِي أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ فَيُقَالُ الْعَافُونَ عَنِ النَّاسِ
هنگامى كه بندگان در پيشگاه خدا مى ‎ايستند، آواز دهنده ‎اى ندا دهد: آن كس كه مزدش با خداست برخيزد و به بهشت رود. گفته مى ‎شود: چه كسى مزدش با خداست؟ مى ‎گويد: گذشت كنندگان از مردم.
بحارالانوار(ط-بيروت) ج64، ص266

حديث (3) رسول اكرم صلى ‎الله ‎عليه‎ و ‎آله:
مَن كَثُرَ عَفوُهُ مُدَّ فى عُمُرِهِ؛
هر كس پر گذشت باشد، عمرش طولانى شود.
اعلام الدين ص ‎315

حديث (4) امام رضا عليه السلام:
مَا التَقَت فِئَتانِ قَطُّ إِلاّ نُصِرَ أَعظَمُهُما عَفوا؛
هرگز دو گروه با هم روياروى نشدند، مگر اين كه با گذشت ترين آنها پيروز شد.
كافى(ط-الاسلاميه) ج2، ص108، ح8

حديث (6) امام حسين عليه ‎السلام:
إِنَّ أَعفَى النّاسِ مَن عَفا عِندَ قُدرَتِهِ؛
با گذشت‎ ترين مردم، كسى است كه در زمان قدرت داشتن، گذشت كند.
الدرة الباهرة ص 23

حديث (7) پيامبر صلى ‎الله ‎عليه‎ و ‎آله:
تعافوا يسقط الضّغائن بينكم‎
از يكديگر گذشت كنيد، تا كينه‎ هاى ميان شما از بين برود.
نهج الفصاحه ص385 ، ح1155

حديث (8) امام رضا عليه السلام:
فى قَولِهِ تَعالى: (فَاصفَحِ الصَّفحَ الجَميلَ) ـ: عَفوٌ مِن غَيرِ عُقوبَةٍ و َلا تَعنيفٍ وَ لا عَتبٍ؛
درباره آيه «پس گذشت كن گذشتى زيبا...» فرمودند: مقصود، گذشت بدون مجازات و تندى و سرزنش است.
اعلام الدين ص‎307

حديث (9) امام على عليه ‎السلام:
شَرُّ النّاسِ مَن لا يَعفو عَنِ الزَّلَّةِ و َلا يَستُر ُالعَورَةَ؛
بدترين مردم كسى است كه خطاى ديگران را نبخشد و عيب را نپوشاند.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص245 ، ح5016

حديث (10) امام على عليه ‎السلام:
جَازِ بِالْحَسَنَةِ وَ تَجَاوَزْ عَنِ السَّيِّئَةِ مَا لَمْ يَكُنْ ثَلْماً فِي الدِّينِ أَوْ وَهْناً فِي سُلْطَانِ الْإِسْلَامِ
(بدى يا خوبى را) به نيكى پاداش ده و از بدى درگذر، به شرط آن كه به دين لطمه ‎اى نزند يا در قدرت اسلام ضعفى پديد نياورد.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص245 ، ح5014

حديث (11) امام صادق عليه السلام:
أَ لَا أُحَدِّثُكَ بِمَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ الصَّفْحُ عَنِ النَّاسِ وَ مُوَاسَاةُ الرَّجُلِ أَخَاهُ فِي مَالِهِ وَ ذِكْرُ اللَّهِ كَثِير
آيا به شما بگويم كه مكارم اخلاق چيست؟ گذشت كردن از مردم، كمك مالى به برادر (دينى) خود و بسيار به ياد خدا بودن.
وسايل الشيعه ج15 ، ص199 ، ح20273 {شبيه اين حديث در معانى الأخبار ص 191، ح2 }

حديث (12) امام على عليه ‎السلام:
عَلَيْكَ بِمُدَارَاةِ النَّاسِ وَ إِكْرَامِ الْعُلَمَاءِ وَ الصَّفْحِ عَنْ زَلَّاتِ الْإِخْوَانِ فَقَدْ أَدَّبَكَ سَيِّدُ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ بِقَوْلِهِ ص اعْفُ عَمَّنْ ظَلَمَكَ وَ صِلْ مَنْ قَطَعَكَ وَ أَعْطِ مَنْ حَرَمَك‎
تو را سفارش مى ‎كنم به مداراى با مردم و احترام به علما و گذشت از لغزش برادران (دينى)؛ چرا كه سرور اولين و آخرين، تو را چنين ادب آموخته و فرموده است: «گذشت كن از كسى كه به تو ظلم كرده ، رابطه برقرار كن با كسى كه با تو قطع رابطه كرده و عطا كن به كسى كه از تو دريغ نموده است».
اعلام الدين، ص 96 - بحار الانوار(ط-بيروت)ج75 ، ص71 ، ح34

حديث (13) پيامبر صلى ‎الله ‎عليه ‎و ‎آله:
ألا اُخبِرُكُم بِاَشبَهِكُم بى؟ قَالوا: بَلى يا رَسولَ اللّه‎. قالَ: اَحسَنُكُم خُلقا وَ اَليَنُكُم كَنَفا وَ اَبَرُّكُم بِقَرَابَتِهِ وَ اَشَدُّكُم حُبّا لاِخوانِهِ فى دينِهِ وَ اَصبَرُكُم عَلَى الحَقِّ وَ اَكظَمُكُم لِلغَيظِ وَ اَحسَنُكُم عَفوا وَ اَشَدُّكُم مِن نَفسِهِ اِنصافا فِى الرِّضا وَ الغَضَبِ؛
آيا شما را از شبيه ترينتان به خودم با خبر نسازم؟ گفتند: آرى اى رسول خدا! فرمودند: هر كس خوش اخلاق‎تر، نرم‎خوتر، به خويشانش نيكوكارتر، نسبت به برادران دينى ‎اش دوست‎دارتر، بر حق شكيباتر، خشم را فروخورنده‎ تر و با گذشت‎ تر و در خرسندى و خشم با انصاف ‎تر باشد.
كافى(ط-الاسلاميه) ج 2، ص 240 و 241 ، ح 35

حديث (14) پيامبر صلى‎ الله‎ عليه‎ و ‎آله:
اَوصانى رَبّى بِسَبعٍ: اَوصانى بِالاخلاصِ فِى السِّرِّ وَ العَلانيَةِ وَ اَن اَعفُوَ عَمَّن ظَلَمَنى و اُعطىَ مَن حَرَمَنى و اَصِلَ مَن قَطَعَنى و اَن يَكونَ صَمتى فِكرا وَ نَظَرى عِبَرا؛
پروردگارم هفت چيز را به من سفارش فرمود: اخلاص در نهان و آشكار، گذشت از كسى كه به من ظلم نموده، بخشش به كسى كه مرا محروم كرده، رابطه با كسى كه با من قطع رابطه كرده، و سكوتم همراه با تفكّر و نگاهم براى عبرت باشد.
كنزالفوائد ج2 ، ص 11

حديث (15) پيامبر صلى الله عليه و آله:
مَن يَغفِر يَغفِرِ اللّه‎ لَهُ وَ مَن يَعفُ يَعفُ اللّه‎ عَنهُ؛
هر كس از خطاها درگذرد، خدايش از او درگذرد و هر كس گذشت كند خدا نيز از او گذشت كند.
نهج الفصاحه ص734 ، ح 2809

حديث (16) اميرالمومنين علي عليه السلام:
ألعَفوُ يُفسِدُ مِنَ اللَّئيمِ بِقَدر إصلاحِهِ مِنَ الکَريمِ
عفو و گذشت به همان اندازه که در اصلاح شخص بزرگوار موّثر است شخص فرومايه را تباه مي کند.
کنز الفوائد ج2 ، ص182 - بحار الانوار(ط-بيروت) ج74، ص419

حديث (17) امام صادق عليه السلام:
ثَلاثٌ مـَن کـُنَّ فِيهِ کـانِ سَيِّـداً: کَظمُ الغَيظِ و َالعَفـوُ عَن المَسيىءِ و الصِّله بِـالنَفـسِ و َالمـالِ
سه چيز است که در هـر که بـاشـد آقـا و سـرور است: خشـم فـرو خـوردن ، گذشت از بدکـردار، کمک و صله رحـم بـا جـان و مـال.
تحف العقول ص 317