مشورت

حديث (1) رسول اكرم صلى الله عليه و آله:
ما يَستَغنى رَجُلٌ عَن مَشوَرَةٍ؛
هيچ كس از مشورت بى نياز نيست.
نهج الفصاحه ص497 ، ح 1637

حديث (2) امام حسن عليه السلام:
ما تَشاوَرَ قَومٌ إِلاّ هُدوا إِلى رُشدِهِم؛
هيچ ملّتى با هم مشورت نكردند مگر آن كه راه درست خود را پيدا كردند.
تحف العقول ص 233

حديث (3) امام على عليه السلام:
خَيرُ مَن شاوَرتَ ذَوُوا النُّهى وَالعِلمِ و َاولُو التَّجارِبِ و َالحَزمِ؛
بهترين كسى كه با او مشورت كنى كسى است كه صاحب عقل و علم و تجربه ها و دورانديشى باشد.
شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحكم و درر الكلم ج3، ص428، ح4990

حديث (4) امام على عليه السلام:
مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ هَلَكَ وَ مَنْ شَاوَرَ الرِّجَالَ شَارَكَهَا فِي عُقُولِهَا
هر كس خود رأى شد هلاك مى شود و هر كس با افراد صاحب نظر مشورت كند در عقل آنان شريك مى شود.
نهج البلاغه(صبحي صالح) ص500 ، قصار161

حديث (5) رسول اكرم صلى الله عليه و آله:
مُشاوَرَةُ العاقِلِ الناصِحِ رُشدٌ و َيُمنٌ و َتَوفيقٌ مِنَ اللّه فَإِذا أَشارَ عَلَيكَ النّاصِحُ العاقِلُ فَإِيّاكَ و َالخِلافَ فَإِنَّ فى ذلِكَ العَطَبَ؛
مشورت كردن با عاقِل خيرخواه مايه هدايت و ميمنت است و توفيقى است از جانب خداوند، پس هرگاه خيرخواه عاقل تو را راهنمايى كرد، مبادا مخالفت كنى كه موجب نابودى مى شود.
محاسن ج2، ص602، ح25

حديث (6) امام على عليه السلام:
شاوِر فى اُمورِكَ الَّذينَ يَخشَونَ اللّه تَرشُد؛
در كارهاى خود با افراد خدا ترس مشورت كن، تا راه درست را بيابى.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص442 ، ح10077

حديث (7) امام على عليه السلام:
لا تَستَشِرِ الكَذّابَ فَإِنَّهُ كَالسَّرابِ يُقَرِّبُ عَلَيكَ البَعيدَ و يُبَعِّدُ عَلَيكَ القَريبَ؛
با دروغگو مشورت نكن، چون دروغگو، مانند سراب ، دور را در نظرت نزديك نشان مى دهد و نزديك را دور.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص442 ، ح10092

حديث (8) رسول اكرم صلى الله عليه و آله:
مَنِ استَشارَهُ أَخوهُ المُؤمِنُ فَلَم يَمحَضهُ النَّصيحَةَ سَلَبَهُ اللّه لُبَّهُ؛
هر كس برادر مؤمنش با او مشورت كند و او صادقانه راهنمائيش نكند، خداوند عقلش را از او بگيرد.
وسايل الشيعه ج17 ، ص208

حديث (9) امام سجاد عليه السلام:
حَقُّ الْمُسْتَشِيرِ إِنْ عَلِمْتَ أَنَّ لَهُ رَأْياً أَشَرْتَ عَلَيْهِ وَ إِنْ لَمْ تَعْلَمْ أَرْشَدْتَهُ إِلَى مَنْ يَعْلَمُ
حقّ مشورت كننده اين است، كه اگر براى راهنمايى او نظر دارى، راهنمائيش كنى و اگر اطلاعى نداشته باشى او را به كسى كه (در آن زمينه) آگاهى دارد راهنمايى كنى.
خصال ص 570

حديث (10) رسول اكرم صلى الله عليه و آله:
يَا عَلِيُّ لَا تُشَاوِرْ جَبَاناً فَإِنَّهُ يُضَيِّقُ عَلَيْكَ الْمَخْرَجَ وَ لَا تُشَاوِرِ الْبَخِيلَ فَإِنَّهُ يَقْصُرُ بِكَ عَنْ غَايَتِكَ وَ لَا تُشَاوِرْ حَرِيصاً فَإِنَّهُ يُزَيِّنُ لَكَ شَرَّهَا
اى على با ترسو مشورت مكن، زيرا او راه بيرون آمدن از مشكل را بر تو تنگ مى كند و با بخيل مشورت مكن، زيرا او تو را از هدفت باز مى دارد و با حريص مشورت مكن، زيرا او حريص بودن را در نظرت زيبا جلوه مى دهد.
علل الشرايع ج2، ص559، ح1

حديث (11) امام على عليه السلام:
قَد خاطَرَ بِنَفسِهِ مَنِ استَغنى بِرَأيِهِ؛
هر كس خود را، از رأى و نظر ديگران بى نياز بداند، خودش را به خطر انداخته است.
من لايحضره الفقيه ج 4، ص 388، ح 5834

حديث (12) امام على عليه السلام:
اِذَا احتَجتَ اِلَى المَشوَرَةِ فى اَمرٍ قَد طَرَاَ عَلَيكَ فَاستَبدِهِ بِبِدايَةِ الشُّبّانِ، فَاِنَّهُم اَحَدُّ اَذهانا وَ اَسرَعُ حَدسا، ثُمَّ رُدَّهُ بَعدَ ذلِكَ اِلى رأي الكُهولِ وَ الشُيوخِ لِيَستَعقِبوهُ وَ يُحسِنُوا، الاختيار لَهُ، فَاِنَّ تَجرِبَتَهُم اَكثَرُ؛
هرگاه به مشورت نيازمند شدى، نخست به جوانان مراجعه نما، زيرا آنان ذهنى تيزتر و حدسى سريع تر دارند. سپس (نتيجه) آن را به نظر ميان سالان و پيران برسان تا پيگيرى نموده، عاقبت آن را بسنجند و راه بهتر را انتخاب كنند، چرا كه تجربه آنان بيشتر است.
شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 20، ص 337، ح 866

حديث (13) امام على عليه السلام:
لا غِنَي کالعَقلِ، و لا فَقرَ کالجَهلِ، و لا ميراثَ کالاَدَب و لا ظَهيرَ کالمُشاوَرَه؛
هيچ ثروتي چون عقل و هيچ فقري چون جهل و هيچ ميراثي چون ادب و هيچ پشتيباني چون مشورت نخواهد بود.
نهج البلاغه(صبحي صالح) ص478

حديث (14) امام على عليه ‎السلام:
مَن شاوَرَ ذَوِى العُقولِ استَضاءَ بِاَنوارِ العُقولِ؛
هر كس با عقلا مشورت كند، از نور عقل‎ها بهره مى‎برد.
تصنيف غررالحکم و دررالکلم ص442 ، ح10080

حديث (15) امام صادق عليه السلام:
لا تُشـاوِر اَحمَق وَ لا تَستَعِنَّ بَکَذّابٍ وَ لا تَثق بِمَوَدَهِ مُلُوک؛
با احمق مشورت نکن و از دروغگو يارى مجو و به دوستى زمامداران اعتماد مکن.
تحف العقول ص316

حديث (16) امام علي عليه السلام:
ثَلاثٌ مَن کُنَّ فِيهِ لَم يَندَم: تَرکُ العَجَلة ، وَ المَشوِرَة ، وَ التوكّل عند العزم على اللّه عزّ و جل
سه چيز است که هر کس آن را مراعات کند ، پشميان نگردد: 1 - اجتناب از عجله ، 2 - مشورت کردن ، 3 - و توکل بر خدا در هنگام تصميم گيري.
بحار الانوار (ط-بيروت) ج 75 ، ص 81 ، ح 74

حديث (17) امام حسن عليه السلام:
ما تَشاوَرَ قَومٌ إلاّ هُدُوا إلى رُشدِهِم.
هيچ قومى با يكديگر مشورت نكردند مگر آن كه به راه پيشرفت خود رهنمون شدند.
تحف العقول ص233

حديث (18) امام علي عليه السلام:
المُستَشيرُ مُتَحَصِّنٌ مِنَ السَّقَطِ.
مشورت كننده مصون از خطا است.
تصنيف غرر الحکم و درر الکلم ص442 ، ح10068