سوره آل عمران

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ

1

بنام خداى رحمان رحيم


وَ سَارِعُوٓاْ إِلَىٰ مَغۡفِرَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ وَ جَنَّةٍ عَرۡضُهَا ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَ ٱلۡأَرۡضُ أُعِدَّتۡ لِلۡمُتَّقِينَ

133

به آمرزش پروردگارتان بشتابيد (و نيز) به بهشتى كه وسعت آن (چون) آسمانها و زمين است (بشتابيد) كه از براى پرهيزكاران آماده شده است.


ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي ٱلسَّرَّآءِ وَ ٱلضَّرَّآءِ وَ ٱلۡكَٰظِمِينَ ٱلۡغَيۡظَ وَ ٱلۡعَافِينَ عَنِ ٱلنَّاسِ وَ ٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

134

همانها كه در شادى و پريشانى انفاق مى‌كنند و فرو برندگان خشم و عفو كننده از مردم مى‌باشند، خدا نيكوكاران را دوست مى‌دارد.


وَ ٱلَّذِينَ إِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَةً أَوۡ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ ذَكَرُواْ ٱللَّهَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ لِذُنُوبِهِمۡ وَ مَن يَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ إِلَّا ٱللَّهُ وَ لَمۡ يُصِرُّواْ عَلَىٰ مَا فَعَلُواْ وَ هُمۡ يَعۡلَمُونَ

135

و آنها كه چون كار قبيحى كرده و يا بخود ستم نمودند، خدا را ياد كرده و براى گناهانشان مغفرت مى‌خواهند، و جز خدا كيست كه گناهان را بيامرزد و گناهى كه كرده‌اند دانسته تكرار نمى‌كنند.


أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُم مَّغۡفِرَةٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَ نِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ

136

آنها پاداششان آمرزش پروردگار و بهشتهايى است كه از زير آنها نهرها جاريست، در آن جاودانانند، پاداش اهل عمل پاداش خوبى است.


قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِكُمۡ سُنَنٞ فَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ

137

پيش از شما سنت‌هايى گذشته، در زمين بگرديد و به بينيد عاقبت تكذيب كنندگان (پيامبران) چگونه بود.


هَٰذَا بَيَانٞ لِّلنَّاسِ وَ هُدٗى وَ مَوۡعِظَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ

138

اين بيان بليغ و هدايتى است براى مردم و پندى است براى پرهيزكاران.


وَ لَا تَهِنُواْ وَ لَا تَحۡزَنُواْ وَ أَنتُمُ ٱلۡأَعۡلَوۡنَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ

139

سستى نگيريد و غمگين نشويد شما برترانيد اگر اهل ايمان باشيد.


إِن يَمۡسَسۡكُمۡ قَرۡحٞ فَقَدۡ مَسَّ ٱلۡقَوۡمَ قَرۡحٞ مِّثۡلُهُۥ وَ تِلۡكَ ٱلۡأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيۡنَ ٱلنَّاسِ وَ لِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ يَتَّخِذَ مِنكُمۡ شُهَدَآءَ وَ ٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ

140

اگر به شما زخمى و شكستى رسيد بآن قوم نيز زخمى مثل آن رسيد. اين روزها را ميان مردم مى‌گردانيم و تا خدا آشكار كند آنها را كه ايمان آورده‌اند و از شما شهيدان بگيرد، خدا ظالمان را دوست ندارد.


وَ لِيُمَحِّصَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ يَمۡحَقَ ٱلۡكَٰفِرِينَ

141

و تا خدا خالص گرداند آنها را كه ايمان آورده‌اند و كافران را بتدريج زايل گرداند.


أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تَدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ وَ لَمَّا يَعۡلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ مِنكُمۡ وَ يَعۡلَمَ ٱلصَّٰبِرِينَ

142

آيا گمان داريد داخل بهشت شويد؟! حال آنكه خدا هنوز كسانى از شما را كه جهاد كرده‌اند معلوم نكرده و استقامت كنندگان را معلوم ننموده است.


وَ لَقَدۡ كُنتُمۡ تَمَنَّوۡنَ ٱلۡمَوۡتَ مِن قَبۡلِ أَن تَلۡقَوۡهُ فَقَدۡ رَأَيۡتُمُوهُ وَ أَنتُمۡ تَنظُرُونَ

143

شما پيش از آنكه مرگ را ملاقات كنيد آن را آرزو مى‌كرديد پس آن را ديديد و بآن تماشا مى‌كرديد (چرا فرار كرديد يا چرا اعتراض مى‌كنيد)!!


وَ مَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُ أَفَإِيْن مَّاتَ أَوۡ قُتِلَ ٱنقَلَبۡتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ وَ مَن يَنقَلِبۡ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ فَلَن يَضُرَّ ٱللَّهَ شَيۡ‍ٔٗا وَ سَيَجۡزِي ٱللَّهُ ٱلشَّٰكِرِينَ

144

محمد جز يك پيامبر نيست كه پيش از او پيامبران آمده و در گذشته‌اند، پس اگر او بميرد يا كشته شود شما عقبگرد مى‌كنيد، هر كه عقبگرد كند ضررى به خدا نمى‌زند خدا بزودى شاكران را پاداش مى‌دهد.


وَ مَا كَانَ لِنَفۡسٍ أَن تَمُوتَ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ كِتَٰبٗا مُّؤَجَّلٗا وَ مَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَ مَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلۡأٓخِرَةِ نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَ سَنَجۡزِي ٱلشَّٰكِرِينَ

145

بر هيچ كس نيست كه بميرد جز باذن خدا نوشته‌اى است مدت دار، هر كه پاداش دنيا بخواهد او را از آن مى‌دهيم و هر كه پاداش آخرت بخواهد او را نيز از آن مى‌دهيم و حتما شكر گزاران را پاداش مى‌دهيم.


وَ كَأَيِّن مِّن نَّبِيّٖ قَٰتَلَ مَعَهُۥ رِبِّيُّونَ كَثِيرٞ فَمَا وَهَنُواْ لِمَآ أَصَابَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ مَا ضَعُفُواْ وَ مَا ٱسۡتَكَانُواْ وَ ٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلصَّٰبِرِينَ

146

چه بسا پيامبرانى كه بسيارى از مردان خدا همراه او (با دشمن) جنگيدند، در برابر صدمه‌اى كه در راه خدا بآنها رسيد، سستى نگرفتند، از جهاد ناتوان نگشتند، بدشمن تذلل ننمودند، خدا صابران را دوست مى‌دارد.


وَ مَا كَانَ قَوۡلَهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ إِسۡرَافَنَا فِيٓ أَمۡرِنَا وَ ثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَ ٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ

147

سخنشان جز اين نبود كه گفتند: پروردگارا از گناهانمان و از اسرافمان در امر جهاد در گذر، قدمهاى ما را استوار گردان و ما را بر كفار پيروز فرما.


فَ‍َٔاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا وَ حُسۡنَ ثَوَابِ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ ٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

148

در نتيجه خدا بآنها پاداش دنيا و پاداش نيك آخرت را داد، خدا نيكوكاران را دوست مى‌دارد.


يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَرُدُّوكُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ

149

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد اگر از كفار فرمان ببريد شما را بگذشته‌هايتان (كفر) باز مى‌گردانند و زيانكار باز مى‌گرديد.


بَلِ ٱللَّهُ مَوۡلَىٰكُمۡ وَ هُوَ خَيۡرُ ٱلنَّٰصِرِينَ

150

(از آنها فرمان نبريد) كه خدا يار شماست و او بهترين يارى كنندگان است.


سَنُلۡقِي فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلرُّعۡبَ بِمَآ أَشۡرَكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗا وَ مَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ وَ بِئۡسَ مَثۡوَى ٱلظَّٰلِمِينَ

151

بزودى در دل كسانى كه كافر شده‌اند هراس مى‌افكنيم زيرا چيزى را كه خدا بر آن دليل نفرستاده به خدا شريك كرده‌اند، جايشان آتش است و جايگاه ستمكاران بد جايگاهى است.


وَ لَقَدۡ صَدَقَكُمُ ٱللَّهُ وَعۡدَهُۥٓ إِذۡ تَحُسُّونَهُم بِإِذۡنِهِۦ حَتَّىٰٓ إِذَا فَشِلۡتُمۡ وَ تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ وَ عَصَيۡتُم مِّنۢ بَعۡدِ مَآ أَرَىٰكُم مَّا تُحِبُّونَ مِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلدُّنۡيَا وَ مِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلۡأٓخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمۡ عَنۡهُمۡ لِيَبۡتَلِيَكُمۡ وَ لَقَدۡ عَفَا عَنكُمۡ وَ ٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

152

خدا وعده خويش را (درباره نصرت) به شما راست كرد آن دم كه باذن وى آنها را مى‌كشتيد، تا وقتى كه از تصميم خود دست كشيديد و اختلاف كرديد و نافرمان شديد بعد از آنكه خدا چيزى را كه دوست داشتيد به شما نشان داد بعضى از شما دنيا را مى‌خواست و بعضى آخرت را مى‌خواست، سپس شما را از كشتن آنها باز داشت تا امتحانتان كند و از شما گذشت خدا بر مؤمنان احسانگر است.



قاری