کتابخانه روایات شیعه
الأمالي( للصدوق)
[مقدمات التحقيق]
سخن ناشر
بسم اللّه الرحمن الرحيم
امام حسن عسكرى صلوات اللّه عليه در ضمن حديثى در شأن فرزند برومند خود حضرت مهدى منتظر عجل اللّه تعالى فرجه فرمود:
و اللّه ليغيبن غيبة لا ينجو فيها من الهلكة إلّا من ثبّته اللّه عزّ و جلّ على القول بإمامته و وفّقه فيها للدعاء بتعجيل فرجه.
(كمال الدين صدوق ج 2 ص 384 باب 38) به خدا سوگند (حضرت مهدى عليه السلام) حتما و قطعا غيبتى مىگزيند كه در اين غيبت هيچ كس از هلاكت نجات نمىيابد مگر كسى كه خداى عزّ و جلّ او را بر قول ثابت به امامت ايشان (حضرت مهدى عليه السلام) ثابت بدارد و به دعاى بر تعجيل فرج حضرتش موفق بدارد.
*** ابو الصلت هروى مىگويد از امام ابو الحسن على بن موسى الرضا (عليه السلام) شنيدم كه مىفرمود:
رحم اللّه عبدا أحيى امرنا.
. خدا رحمت آورد بر بندهاى كه امر ما را احياء كند.
گفتم: چگونه امر شما احياء مىشود؟
فرمود: علوم ما را فرا گيرد و به مردم بياموزد زيرا كه مردم اگر زيبايىهاى كلام ما را بدانند از ما پيروى مىكنند.
(بحار الانوار ج 2 ص 30 حديث 13) معرفت به امام زمان صلوات اللّه عليه وظيفه فرد فرد شيعيان و دوستداران آن بزگوار است اگر اين معرفت نباشد زندگى انسان زندگى در حيرت است و مرگ او مرگ جاهلى.
در زمان غيبت ياد حضرت بقية اللّه ارواحنا فداه انتظار او ايمان به او و يقين به ظهور حضرتش بالاترين تكليف الهى است كه خداى تعالى براى شيعه
معين ساخته است.
مقدمه همه اين وظايف معرفت به آن امام همام است كه اين نعمت و موهبت الهى هرچه بيشتر نصيب انسان گردد نورانيت او بيشتر مىشود.
*** انتشارات كتابچى نيز با استعانت از حضرت باريتعالى عزّ اسمه و به ياد حجّت معبود امام موعود عجّل اللّه تعالى فرجه كتبى را كه از احاديث نورانى خاندان نور عليهم السلام اقتباس شده به منتظران حضرتش تقديم مىدارد.
خوانندگان گرامى را به دقّت در اين سطور و كلمات نورانى فرا مىخوانيم و اميد واريم اين دقت و تعمق مقدمه ايمان گسترده تر و عمل خالص تر گردد و خداى تعالى با تعجيل در فرج حضرتش بر عموم منتظران منّت نهد.
اميدوايم تلاش تمامى دستاندر كاران چاپ و نشر اين كتاب مورد قبول حضرت حجت صلوات اللّه و سلامه عليه و عجل اللّه تعالى فرجه الشريف واقع شده و مشمول دعاى خير حضرتش قرار گيرد. آمين يا رب العالمين.
(سيد على كتابچى) 20 ر 11 ر 39
(يك اثر)
اينكه هستى پيرو قرآن و جوياى گهر
بشنو از من بيتى ز انتشار يك اثر
آن اثر باشد امالى از صدوق بى نظير
عالمى نحرير و از گنج معانى با خبر
پرورانيده بسى استاد در علم حديث
ريخته از خامهاش سيصد كتاب معتبر
ليك آمال همه باشد امالى زانكه هست
در اصول و در فروع دين و مذهب پر ثمر
از زبان تازى آوردش بلفظ فارسى
اوستاد بى بديل و ذو الفنون مشتهر
شارح آثار معصومين و دانشمند دهر
از قلم گوهر ببارد چون شكر از نيشكر
مىنشد خوشبخت هر كس غير راه حق گرفت
گفتهام اين نكته نزد اهل معنى سر بسر
رهرو قرآن و آل عصمتم از صدق دل
حبذا بر آنكه بسپارد چنين ره بى خطر
بشنو اين پند گران ارزان ز شمس مشرقى
رهرو قرآن، توئى گر عاقل و اهل نظر
از شمس: مشرقى «آفاق نما» واعظ معروف و اديب دانشمند.
درگذشت آيت اللّه حاج شيخ محمّد باقر كمرهاى
فقيه و دانشمند معظم حضرت آيت اللّه آقاى حاج شيخ محمّد باقر كمرهاى خمينى از علماى مشهور و نويسندگان بنام به شمار مىرفت. وى پس از سال 1320 ق در كمره (اطراف خمين) در بيت علم و تقوا و فضيلت ديده به جهان گشود و پس از پشت سر نهادن دوران كودكى و طىّ تحصيلات مكتبخانه، نزد پدر بزرگوارش- مرحوم حجة الاسلام حاج شيخ محمّد كه از علماى تحصيل كرده حوزه علميه اصفهان بود- مقدمات علوم را تا سطوح بياموخت، سپس براى ادامه تحصيل به اراك رفت و پس از چند ماه در سال 1341 ق به قم مهاجرت كرد و به تكميل تحصيلات و فراگيرى سطوح عاليه اشتغال ورزيد.
آنگاه به درس مرحوم آيت اللّه العظمى حاج شيخ عبد الكريم حائرى حاضر شده و از مباحث فقهى و اصولى آن مرد بزرگ بهرهها برد و همزمان با آن از درسهاى آيات عظام: حاج سيد أبو الحسن اصفهانى و ميرزاى نائينى (كه به خاطر اعتراض به سياستهاى دولت وابسته به انگليس ملك فيصل در عراق همراه با آيات عظام: شيخ محمّد حسين اصفهانى، سيد عبد الحسين حجت، سيد على شهرستانى و شيخ مهدى خالصى به ايران- قم- تبعيد شده بودند) فراوان بهره برد. نيز در سال 1346 ق كه علماى اصفهان به عنوان مخالفت با حكومت رضا خان به قم مهاجرت كرده بودند به درس مرحوم آيت اللّه العظمى حاج شيخ محمّد رضا مسجد شاهى اصفهانى حاضر شده و از درسهاى عمومى و خصوصى وى بهره برد و مورد توجه خاص استاد قرار گرفت. وى اين درسها را با فرزند استاد، مرحوم آيت اللّه حاج آقا مجد الدين مباحثه مىكرد. در سال 1347 ق به اصفهان رفت و به مدّت دو سال مهمان استاد بود و از درسها و معاشرتهاى او بهره شايان برد. در سال 1349 ق به نجف رفت و در آنجا از محضر حضرات آيات عظام: سيد ابو الحسن اصفهانى، ميرزاى نائينى و آقا ضياء عراقى بهرههاى فراوان برد و مبانى فقه و اصول خويش را استوار ساخت. آيت اللّه فقيد در سال 1358 ق (1318 ش) پس از مراجعت به ايران و از اندكى اقامت در وطن خويش، به شهر رى كوچيد و تا پايان عمر در آنجا اقامت گزيد. فقيد سعيد تا پايان زندگى به تدريس خارج فقه و اصول، تاليف، ترجمه، راهنمايى مردم، اقامه جماعت اشتغال داشت و زهد فراوان و قناعت بسيار از زندگىاش مشهود بود. بر روزه گرفتن سه ماه رجب و شعبان و رمضان، نوافل يوميه، تهجد و شبزندهدارى، رعايت مستحبات و پرهيز از مكروهات، بىاعتنايى به زخارف دنيا پاى مىفشرد و دو بار پياده به حجّ خانه خدا مشرّف شد. از ذوقى
عالى و طبعى سرشار برخوردار بود و شعر عربى و فارسى را روان مىسرود. از آثار فراوانش تبحّر و مهارت او در فقه، اصول، تفسير، كلام و عقايد، تاريخ، تراجم، ادبيات عرب و عجم، لغت، حديث، ملل و مذاهب اسلامى، معانى و بيان، و غيره مشهود است. از جمله كتابهايش كه متجاوز از پنجاه عنوان است، عبارتند از:
1- تقريرات فقه و اصول اساتيد خود در قم و نجف اشرف (خطى) 2- اصول الفوائد الغروية بر گرفته از درس اصول اساتيد خويش (2 ج: مباحث الفاظ و اصول عمليه) 3- حاشيه بر مكاسب (خطى) 4- رساله در مكاسب محرمه (خطى) 5- فصل الخصومة في الورود و الحكومة (خطى) 6- فروع دين و نصوص احكام يا فقه فارسى (4 ج) 7- راهنماى حج 8- خداشناسى (ج 1) 9- الدين في طور الاجتماع (5 ج، سه جلد آن به چاپ رسيده) 10- ستون دين 11- روحانيت در اسلام (2 ج) 12- مرامنامه اتحاد روحانيون و علماى اسلام 13- السيف المشتهر في تحقيق اسم المصدر (اين كتاب كه بسيار مورد تشويق مرحوم شيخ محمّد رضا اصفهانى قرار گرفت، خطى است) 14- هديه عيد نوروز يا عروس مدينه 15- خودآموز علم بلاغت 16- خودآموز صرف زبان عربى 17- انتخابات اساسى حكومت ملى يا اصلاح مجلس شوراى ملّى 18- كانون حكمت قرآن (تفسير سوره لقمان) 19- كانون عفّت قرآن (تفسير سوره يوسف) 20- ترجمه و شرح اصول كافى (4 ج) 21- ترجمه و شرح روضه كافى 22- ترجمه امالى شيخ صدوق 23- ترجمه خصال صدوق 24- ترجمه كمال الدين و تمام النعمة 25- ترجمه كنز الفوائد كراجكى به نام «گنجينه معارف شيعه اماميه» 26- ترجمه نفس المهموم محدث قمى به نام «رموز الشهادة» 27- ترجمه جلد دوم الكنى و الالقاب به نام «مشاهير دانشمندان اسلام» 28- ترجمه (شيوا و متين) «مفاتيح الجنان» 29- ترجمه بحار الانوار- كتاب السماء و العالم به نام «آسمان و جهان» (10 ج) 30- ترجمه «تحف العقول» 31- ترجمه «الغارات» ابو ابراهيم ثقفى 32- حمزه سالار شهيدان در جنگ احد 33- همّت بلند، پرتوى از زندگانى سيد الشهداء ترجمه «سموّ المعنى في سموّ الذات». 34- نيز در مقدمه كتابهايى كه ترجمه كرده است، شرح احوال مؤلف و معرفى كتاب را به تفصيل نگاشته كه خود كتابى جداگانه را تشكيل مىدهد.